Το Χρονικό των Σλάβων του Χελμόλδου #2

Στην πρώτη σύντομη ανάρτηση της σειράς σας υποσχέθηκα ότι θα έκανα ακόμα μια λεπτομερέστερη ανάρτηση για το Χρονικό των Σλάβων (Cronica Sclavorum) του Χελμόλδου του Bosau (ολοκλήρωσε τη συγγραφή το 1172). Τελικά θα χρειαστώ περισσότερες από μία αναρτήσεις και η σημερινή θα είναι η πρώτη από αυτές.

Εξαφανισμένες λεχιτικές ποικιλίες (Σλοβινσική και Πολαβική)

Στη σημερινή ανάρτηση θα γράψω λίγα πράγματα για δύο εξαφανισμένες (ή νεκρές) Λεχιτικές σλαβικές γλωσσικές ποικιλίες, τη Σλοβινσική και την Πολαβική γλώσσα.

Το Χρονικό των Σλάβων του Χελμόλδου #1

Ο Σάξονας ιερέας Χελμόλδος (της) Βοσοβίας (Bosoviensis, σημ. Bosau της Γερμανίας, έζησε περ. 1120 – μετά 1177) το έτος 1172 ολοκλήρωσε τη συγγραφή και του δεύτερου βιβλίου του Χρονικού των Σλάβων του (Cronica Sclavorum) στο οποίο περιγράφει την ιστορία του εκχριστιανισμού (και καθυπόταξης) του Σλαβικού έθνους (conversionem Sclavicae gentis) που ήταν όμορο των Σαξόνων, δηλαδή των δυτικότερων δυτικών Σλάβων που ζούσαν μεταξύ των Σαξόνων και των Πολωνών.

Η Λύγκος και οι Λυγκησταί #2

Στην προηγούμενη ανάρτηση παρέθεσα τις πρώτες απαντήσεις των όρων Λύγκος και Λυγκησταί στο Θουκυδίδη και στη συνέχεια παρέθεσα όσα εθνικά σε -εστ-/-ηστ- κατάφερα να βρω από Μακεδονία και Ήπειρο για να υπάρχει δυνατότητα σύγκρισης της παραγωγής Λύγκ-ος > Λυγκ-ησταί. Στη σημερινή ανάρτηση πρώτα θα κάνω μια ετυμολογική υπόθεση για το τοπωνύμιο Λύγκος και μετά θα κλείσω με μερικά σχόλια για το παράγωγο εθνικό Λυγκησταί.

Η Λύγκος και οι Λυγκησταί #1

Η πεδιάδα της Φλώρινας στην αρχαιότητα ήταν γνωστή ως (η) Λύγκος και το έθνος που την κατοικούσε ήταν γνωστό ως Λυγκηστές (Λυγκησταί, σπανιότερα Λυγκῆσται). Στη σημερινή ανάρτηση και την επόμενη θα ασχοληθώ με την ετυμολογία του τοπωνυμίου Λύγκος και θα σχολιάσω από γλωσσολογική άποψη την παράξενη παραγωγή Λύγκος > Λυγκησταί.

Η Τσεχική γλώσσα #2

Μετά την πρώτη ανάρτηση με τη συνοπτική ιστορική εισαγωγή, στη σημερινή δεύτερη ανάρτηση της σειράς θα ασχοληθώ με την γλωσσολογική περιγραφή της Τσεχικής γλώσσας, περιγράφοντας την ιστορική φωνολογία που μετέτρεψε την πρωτοσλαβική γλώσσα στην πρώιμη Μέση Τσεχική γλώσσα του 1500.

Η Τσεχική γλώσσα #1

Στη σημερινή ανάρτηση και την επόμενη θα γράψω μερικά πράγματα για την Τσεχική γλώσσα.

Ο παλαιός τσεχικός όρος jazyk «έθνος» στους Χουσίτες #2

Στην πρώτη ανάρτηση της σειράς παρέθεσα ένα πολύ συνοπτικό σχήμα της ιστορίας των Χουσιτών και των Χουσιτικών πολέμων.

Ατιντάνες και Ατιντανοί

Επειδή η συζήτηση στα σχόλια για το επίθημα -ᾶνες/-ῆνες του εθνωνύμου Ἕλληνες μεταφέρθηκε στα εθνώνυμα Ἀτιντᾶνες και Ἀτιντανοί, στη σημερινή ανάρτηση θα παραθέσω ένα άρθρο του N.G.L. Hammond του 1989 για τους δύο αυτούς λαούς με παρόμοιο εθνώνυμο.

Ο παλαιός τσεχικός όρος jazyk «έθνος» στους Χουσίτες #1

Στη σημερινή ανάρτηση και την επόμενη θα παραθέσω μερικά παραδείγματα από την εποχή των Χουσιτών και των Χουσιτικών πολέμων (1419-1434) όπου ο Παλαιός Τσεχικός όρος jazyk (κυρ. «γλώσσα») χρησιμοποιείται με τη σημασία «έθνος». Για τους αμύητους στο θέμα, έχω ήδη αφιερώσει τρεις παλαιότερες αναρτήσεις (#1, #2, #3) για τη σημασία «έθνος» των απογόνων του πρωτοσλαβικού όρου *ęzykŭ «γλώσσα».

Η πρώιμη ιστορία των όρων «Ἑλλάς» και «Ἕλληνες»

Κάνω αυτή την ανάρτηση για την πρώιμη ιστορία των όρων «Ἑλλάς» και «Ἕλληνες», επειδή είναι ένα θέμα που συζητήσαμε στα σχόλια πριν από μερικές ημέρες με τον Χάρη. Θυμίζω τις αρκετά παλαιότερες αναρτήσεις μου για τη σημασιολογική μεταβολή και τις ετυμολογικές εικασίες του τοπωνυμίου «Ἑλλάς».

Η μητρική γλώσσα #2

Στην προηγούμενη ανάρτηση περιέγραψα την ιστορία ειδικά του όρου «μητρική γλώσσα» (λατ. lingua materna) στην λατινοπρεπή δυτική Ευρώπη από τον 12° αιώνα όπου ο όρος πρωτοεμφανίζεται στις πηγές ως τον 16° αιώνα όπου ο όρος χρησιμοποιούνταν διάχυτα πια εδώ και δύο περίπου αιώνες από την Αγγλία και την Σκανδιναβία μέχρι την Ιταλία και την Δαλματία.

Η μητρική γλώσσα #1

Στη σημερινή ανάρτηση και την επόμενη θα πραγματευτώ την έννοια της μητρικής γλώσσας. Τι εννοούμε όταν λέμε «μητρική γλώσσα» και πόσο παλαιά είναι η έννοια αυτή στην ανθρώπινη ιστορία;

Ο όρος «γενεά» με τη σημασία «γένος/έθνος» #2

Στην προηγούμενη ανάρτηση περιέγραψα την χρήση του ελληνικού όρου «γενεά» για τον προσδιορισμό συλλογικοτήτων οι οποίες συνήθως περιγράφονται με τους όρους «γένος/ἔθνος». Στη σημερινή ανάρτηση θα περιγράψω παρόμοιες χρήσεις των όρων που φέρουν τη σημασία «γενεά» στην πρώιμη αραβική (jīl) και την πρώιμη ιταλική (generazione) γλώσσα.

Ο όρος «γενεά» με τη σημασία «γένος/έθνος» #1

Στη σημερινή ανάρτηση και την επόμενη θα περιγράψω την χρήση του όρου «γενεά» στο λεξιλόγιο του συλλογικού προσδιορισμού τριών γλωσσών (ελλην. γενεά, αραβ. jīl και λατ. generātiō) με σημασία παρόμοια με εκείνη των όρων γένος/έθνος και gēns/nātiō.