Το βιβλίο A Greek Roman Empire του Fergus Millar #2

Η σημερινή ανάρτηση είναι μια προσθήκη στο θέμα της χθεσινής για το εξαιρετικό βιβλίο A Greek Roman Empire του Fergus Millar. Στη σημερινή ανάρτηση θα παραθέσω την περιγραφή των στρατιωτικών δυνάμεων της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας γύρω στο 400 μ.Χ., σύμφωνα με το έγγραφο Notitia Dignitatum.

Advertisements

Το βιβλίο A Greek Roman Empire του Fergus Millar #1

Στη σημερινή ανάρτηση θα περιγράψω το εξαιρετικό βιβλίο A Greek Roman Empire: Power and Belief Under Theodosius II (University of California Press 2006) του διακεκριμένου ιστορικού Fergus Millar, που εξέπνευσε πριν δυο εβδομάδες. Το βιβλίο εξετάζει το Ανατολικό Ρωμαϊκό Κράτος κατά την μακρόχρονη βασιλεία του Θεοδοσίου Β΄ (408-450) και την κυριαρχία της ελληνικής γλώσσας (μητρική γλώσσα της πλειοψηφίας των υπηκόων, κυρίαρχη λόγια γραπτή γλώσσα, lingua franca, γλώσσα της επαρχιακής διοίκησης, και γλώσσα της εκκλησίας) στην κοινωνία αυτού του κράτους.

Ο Ιωάννης Ζωναράς και οι «ευχείρωτοι Έλληνες»

Το 267/8 μ.Χ. συνέβη η άλωση των Αθηνών από μια ομάδα Γότθων και Ερούλων επιδρομέων. Ο Ιωάννης Ζωναράς βρήκε στο ιστορικό αυτό συμβάν την ευκαιρία για να περάσει στους συγχρόνους του το μήνυμα ότι η υπερβολική προσκόλληση των λογίων στην ανάγνωση της ελληνικής γραμματείας είναι βλαπτική αργοσχολία, επειδή συμβάλλει στην παραμέληση της στρατιωτικής οργάνωσης της Ρωμανίας και, όπως ο Λίβιος βάζει τον Τίτο Μάνλιο Τορκουάτο να πει στον γιο του πριν δώσει τα περίφημα horrenda manliana imperia («φρικαλέες μανλιανές διαταγές»: οι διαταγές εκτέλεσης του γιου του), «χαλάρωσες την στρατιωτική πειθαρχία, στην οποία βασίζονται τα Ρωμαίων πράγματα» (Ab Urbe Condita, 8.7.16: disciplinam militarem, qua stetit ad hanc diem Romana res, solvisti).

Το βιβλίο Romanland του Αντώνη Καλδέλλη

Στη σημερινή ανάρτηση θα περιγράψω το φετινό εξαιρετικό βιβλίο Romanland: Ethnicity and Empire in Byzantium του Αντώνη Καλδέλλη (Harvard University Press 2019), το πρώτο σοβαρό βιβλίο στην ιστορία της βυζαντινολογίας που πραγματεύεται συστηματικά, νηφάλια και μεθοδικά την σχέση εθνοτικότητας και αυτοκρατορίας (ethnicity and empire) στην άπτωτη Ρωμανία.

Εδώ και εδώ μπορείτε να ακούσετε δύο συνεντεύξεις του συγγραφέα για το βιβλίο.

Η θέση της Ελληνικής στην ΙΕ οικογένεια #4

Όπως εξήγησα και στην προηγούμενη ανάρτηση, στo πρώτο μέρος της σημερινής ανάρτησης θα περιγράψω τους ΙΕ παραθετικούς βαθμούς των επιθέτων και στο δεύτερο θα παραθέσω τα γενικά συμπεράσματα που προκύπτουν από την παρούσα σειρά αναρτήσεων (βλ. τις προηγούμενες αναρτήσεις #1, #2, #3).

Η θέση της Ελληνικής στην ΙΕ οικογένεια #3

Στην προηγούμενη ανάρτηση περιέγραψα το ρηματικό σύστημα Cowgill-Rix («Α. Ρήμα») της Ύστερης ΠΙΕ (LPIE). Στη σημερινή ανάρτηση θα περιγράψω συνοπτικά την LPIE ονοματική κλίση και θα ολοκληρώσω το θέμα της σειράς στην επόμενη και τελευταία ανάρτηση όπου θα εξηγήσω τα ΙΕ παραθετικά επιθήματα των επιθέτων και θα παραθέσω τα τελικά συμπεράσματα για την θέση της Ελληνικής στην ΙΕ οικογένεια.

Η θέση της Ελληνικής στην ΙΕ οικογένεια #2

Στην προηγούμενη ανάρτηση επιχείρησα να εξηγήσω πως οι γλωσσολόγοι εκτιμούν την φυλογενετική συγγένεια των (συγγενικών) γλωσσών και γιατί υπάρχει σχετική ομοφωνία για το σχήμα της διάσπασης της ΠΙΕ: ο αρχαϊκός ανατολιακός κλάδος αποσχίστηκε πρώτος, ο Τοχαρικός δεύτερος, η εναπομείνασα ΠΙΕ απέκτησε τα όψιμα χαρακτηριστικά της Ύστερης ΠΙΕ που κληρονόμησαν οι υπόλοιποι θυγατρικοί κλάδοι, η αρκετά πιθανή ύπαρξη ενός «βραχύβιου» Ιταλο-Κελτικού κλάδου και, τέλος, η ιδιαίτερη συγγένεια που συνδέει την Ελληνική με τον Ινδο-Ιρανικό κλάδο, η οποία είναι ενδεικτική της γεωγραφικής γειτνίασης των προδρόμων τους στις αρχές της τρίτης π.Χ. χιλιετίας.

Στη σημερινή ανάρτηση κι την επόμενη θα κάνω μια παρουσίαση της αναδομημένης γραμματικής της Ύστερης ΠΙΕ (Late PIE, LPIE), γιατί η τελευταία είναι η αφετηρία που μας επιτρέπει να κατανοήσουμε ποια στοιχεία των θυγατρικών γλωσσών συνιστούν αρχαϊσμούς (διατήρηση του αρχικού «σχήματος») και ποια αποτελούν νεωτερισμούς (καινοτομική αλλαγή) και, με φόντο την LPIE γραμματική και κάποια άλλα στοιχεία, θα προσπαθήσω να δείξω την θέση της Ελληνικής στην ΙΕ οικογένεια. Στην παρούσα ανάρτηση θα ασχοληθώ με το ΙΕ ρήμα, αφήνοντας τα υπόλοιπα για την επόμενη ανάρτηση.