Μια ετυμολογική πρόταση για το ρουμανικό φυτωνύμιο brândușă

Στη σημερινή ανάρτηση θα καταθέσω μια ετυμολογική πρόταση για το μέχρι σήμερα ανετυμολόγητο ρουμανικό φυτωνύμιο brândușă = «κρόκος». Όποιος έχει υπομονή να μεταφράσει και να διαβάσει την περιγραφή του λήμματος στο Ρουμανικό Ετυμολογικό Λεξικό (DEX), θα διαβάσει επανειλημμένα για την ετυμολογία του φυτωνυμίου πως είναι άγνωστη (origină necunoscută) και μάλλον υποστρωματική (cuvânt autohton), δηλαδή μάλλον ανήκει στο υποστρωματικό (δακοθρακικό) λεξιλόγιο της Ανατολικής Βαλκανικής Ρωμανικής (ΑΒΡ).

Advertisements

Ο ποταμός Ρύνδακος, οι Βιθυνοί, και οι Μυσοί

Στη σημερινή ανάρτηση θα σχολιάσω το υδρωνύμιο Ῥύνδακος, το οποίο ήταν το όνομα του ποταμού που κατά την αρχαιότητα αποτελούσε το σύνορο μεταξύ της Μυσίας και της Βιθυνίας. Το σημερινό τουρκικό όνομα του ποταμού είναι Μουσταφά Κεμάλ-πασά, ενώ παλαιότερα ήταν γνωστός και ως Ορχανελί. Το άνω μέρος του ποταμού ρέει δίπλα από τους νοτιοανατολικούς πρόποδες του Μυσικού (ή Βιθυνικού) Ολύμπου και εκβάλλει στη λίμνη Oluabat (το τουρκικό όνομα προέρχεται από το βυζαντινό Λοπάδιον, ενώ το εναλλακτικό τουρκικό όνομα της λίμνης Apolyont, προέρχεται από το ελληνικό όνομα Ἀπολλωνιάτις, επειδή η λίμνη ήταν κοντά στην πόλη Ἀπολλωνία ἐπὶ Ῥυνδακῷ). Μετά τη λίμνη, ο ποταμός Ρύνδακος δέχεται τρεις άλλους ποταμούς (λ.χ. Μέκεστoς/Simav, Οδρύσσης/Nilufer κλπ) και εκβάλλει στην Προποντίδα κοντά στο Δασκύλ(ε)ιο.

Παράρτημα για το Ρουμ μιλλέτ: μερικά εθνικά τοπωνύμια

Βασισμένος στην παρατήρηση της Χριστίνας Φιλλίου ότι οι εθνοτικοί προσδιορισμοί διατηρήθηκαν σε τοπικό επίπεδο και στην παρατήρηση του Reymond Detrez ότι οι εθνοτικοί προσδιορισμοί διατηρήθηκαν ιδιαίτερα σε πολυεθνοτικές περιοχές, θα παραθέσω ένα παράρτημα με τοπωνύμια από τον αυστρο-ουγγρικό χάρτη του 1904 που έχουν σχηματιστεί από τα εθνωνύμια των βαλκανικών λαών.

Η διαμόρφωση του Ρουμ μιλλέτ κατά τον 18ο αιώνα #2

Όπως ανέφερα και στην προηγούμενη ανάρτηση, στη σημερινή ανάρτηση θα παρουσιάσω το κεφάλαιο του καθηγητή Οθωμανικής ιστορίας Παρασκευά Κονόρτα:

From Tâʾife to Millet: Ottoman Terms for the Ottoman Greek Orthodox Community, σλδ. 169-179 του βιβλίου Ottoman Greeks in the Age of Nationalism: Politics, Economy, and Society in the Nineteenth Century (The Darwin Press, 1999), επιμ. Dimitri Gondikas & Charles Issawi.

Η διαμόρφωση του Ρουμ μιλλέτ κατά τον 18ο αιώνα #1

Το θέμα της σημερινής ανάρτησης και της επόμενης είναι η εξακρίβωση της χρονολογίας ιδρύσεως του Ρουμ μιλλέτ, δηλαδή της θρησκευτικής κοινότητας των Ορθόδοξων υπηκόων του Σουλτάνου. Το θέμα έχει ενδιαφέρον γιατί σχετίζεται με την διπλή σημασία (εθνοτική/θρησκευτική) του όρου «Ρωμαίος/Ρωμιός/Ρουμ» κατά την ύστερη Τουρκοκρατία.

Ο Ψελλός σχολιάζει τον διορισμό φίλων του στην Ελλάδα

Ο Μιχαήλ Ψελλός έχει αφήσει δύο επιστολές στις οποίες σχολιάζει την απογοήτευση δύο φίλων του για τον διορισμό τους στην Ελλάδα. Τις επιστολές αυτές μπορείτε να τις βρείτε στην παρακάτω συλλογή του Κωνσταντίνου Σάθα με γραπτά του Ψελλού.

Ριβαλδίνιο, μια ιδέα για τους «Γραικούς» του Χοιροσφάκτη

Ριβαλδίνιο, νομίζω πως βρήκα ποιοι μπορεί να ήταν οι αιχμαλωτισμένοι «Γραικοί» που απελευθέρωσε ο Λέων Χοιροσφάκτης στην αποστολή του στα Εμιράτα της Ταρσού και της Μελιτήνης το 904/5. Ο όρος «Γραικοί» εδώ μπορεί να σημαίνει «Ελλαδικοί» (λ.χ. η πληροφορία του Προκόπιου ότι οι λογοθέτες τους στρατού αποκαλούσαν τους «ἀπὸ Ἑλλάδος» υποτιμητικά «Γραικούς»), γιατί το εμιράτο της Ταρσού αυτήν την περίοδο σχετίζεται με δύο καταγεγραμμένες επιθέσεις στο θέμα Ελλάδος (στον Εύριπο της Εύβοιας και στην Δημητριάδα της Θεσσαλίας).