Εθνολογικές παρατηρήσεις στην Ιστορία του Θεοφύλακτου Σιμοκάττη #2

Όπως προανήγγειλα στην προηγούμενη ανάρτηση, στη σημερινή δεύτερη ανάρτηση της σειράς θα σχολιάσω τα χωρία ταυτοτικής φύσης και θεωρητικού εθνολογικού ενδιαφέροντος από την ιστορία του Θεοφύλακτου Σιμοκάττη. Επειδή μαζεύτηκε πολύ υλικό, θα κάνω και μια τρίτη ανάρτηση για τους όρους «γένος, ἔθνος, φῦλον» στην ιστορία του Σιμοκάττη και τους εθνοτικούς δείκτες (ethnic indicia) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να ανεγείρει τα εθνοτικά τοιχία (ethnic boundaries) που διαχωρίζουν τις εθνοτικές κατηγορίες της ιστορίας του.

Εθνολογικές παρατηρήσεις στην ιστορία του Θεοφύλακτου Σιμοκάττη #1

Η σημερινή ανάρτηση θα είναι η πρώτη με θέμα τον εθνολογικό σχολιασμό της «Οικουμενικής Ιστορίας» του Θεοφύλακτου Σιμοκάττη, η οποία έχει ως θέμα τα γεγονότα της βασιλείας του αυτοκράτορα Μαυρικίου (582-602 μ.Χ.). Θα παραθέσω το κυρίως εθνολογικό μέρος στην δεύτερη ανάρτηση της σειράς.

Ήταν «Γουναράς» ο Βελισάριος;

Όσο πασίγνωστος είναι ο στρατηγός Βελισάριος, άλλο τόσο άγνωστο παραμένει ετυμολογικά το μυστήριο όνομά του. Τι σήμαινε άραγε το όνομα Βελισάριος;

Τα Θρακoμυσικά υδρωνύμια Τόνζος και Πάνυσος

Στη σημερινή ανάρτηση θα περιγράψω τα θρακομυσικά ποταμωνύμια Τόνζος (σημ. Tundža) και Πάνυσος (σημ. Kamčiya). Ο Τόνζος πηγάζει από τον Αίμο και, περνώντας από το σημερινό Γιάμπολ, κατεβαίνει νότια όπου εκβάλλει στον Έβρο στην Αδριανούπολη. 

Εθνολογικές παρατηρήσεις στην ιστορία του Ατταλειάτη #2

H παρούσα ανάρτηση είναι η δεύτερη της σειράς με θέμα τις εθνολογικές παρατηρήσεις στην ιστορία του Ατταλειάτη. Όσοι δεν διαβάσατε (ή ξεχάσατε) την πρώτη ανάρτηση της σειράς καλό είναι να της (ξανα)ρίξετε μια ματιά. Είχα σταματήσει την πρώτη ανάρτηση στο τέλος του κεφαλαίου 21 της δίγλωσσης έκδοσης των Καλδέλλη-Κράλλη (εκτύφλωση και θάνατος του Ρωμανού Διογένη). Στη σημερινή ανάρτηση θα σχολιάσω τα υπόλοιπα κεφάλαια (22-36).

Η ΙΕ ρίζα *wreh1g’- «σπάω»: ο «ρηξήνωρ θυμολέων» Αχιλλέας και η «κατά πόδρεζαν» προσπλοκή του Βασιλείου

Στη σημερινή ανάρτηση θα περιγράψω τους απογόνους της ΙΕ ρηματικής ρίζας *wreh1g’- «σπάω».

Η ρίζα αυτή έδωσε στην Ελληνική το ρήμα ῥήγνῡμι = «σπάω» και τα παράγωγά του. Το αθεματικό αυτό ρήμα κάποια στιγμή απέκτησε και την εναλλακτική θεματική μορφή ῥηγνύω (όπως δείκνῡμι > δεικνύω > δείχνω) που χρησιμοποιούμε μέχρι σήμερα.

Το επίθημα -sht στην Αλβανική και το μυστήριο τοπωνύμιο «Βράτζιστα» στη Μεσόγειο Δακία

Η σημερινή ανάρτηση, όπως πολλές άλλες, προέκυψε από το προ ολίγων ημερών ενδιαφέρον σχόλιο του φίλου Χρήστου.

Ο Χρήστος μου υπενθύμισε ότι η Αλβανική έχει ένα επίθημα -sht που θυμίζει το συλλογικό επίθημα –īšt– του βαλτοσλαβικού κλάδου. Έχω περιγράψει το συλλογικό επίθημα -īšt- του σλαβικού κλάδου σε παλαιότερη ανάρτηση.