Ο Ζουράρις και η βλακώδης επιχειρηματολογία του περί συνέχειας

Οι περισσότεροι πιστεύω ότι έτυχε να δείτε την ομιλία του Ζουράρι στην Βουλή, με την οποία ο κατά φαντασίαν λόγιος πιστεύει ότι «απέδειξε» τη συνέχεια της ελληνικής εθνοτικής ταυτότητας.

Εδώ πρέπει να ομολογήσω ότι, κάθε φορά που ακούω το Ζουράρι να μιλάει, θυμάμαι την φράση από την τανία Ace Ventura: Pet detective:

“You see, the engine is running, but there’s nobody behind the wheel.”

«Βλέπεις, η μηχανή δουλεύει, αλλά δεν υπάρχει κανένας πίσω από το τιμόνι.» 🙂

Αυτή εδώ είναι η «αποδεικτική» ομιλία του Ζουράρι, με την οποία ο ίδιος, λόγω της απύθμενης άγνοιάς του και των ιδεών ανοήτου μεγαλείου που τον χαρακτηρίζουν, πιστεύει ότι έβαλε στην θέση του αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «σκῶρ» (με πληθυντικό τα σκατά, ετερόκλιτο ουδέτερο r/n).

Ζουράρις #1 [02:30] Όταν μιλάς για ασυνέχεια πρέπει να μας πεις επιστημονικά σε ποιο σημείο [και] πότε τελείωσε ο Ελληνισμός.

Με άλλα λόγια, ο εικαιορρήμων (εἰκαῖος = άσκοπος, άχρηστος) και ακριτόμυθος Ζουράρις ρωτάει να μάθει πότε συνέβη η ρωγμή στη συνέχεια της ελληνικής εθνοτικής ταυτότητας, η οποία προκάλεσε την ασυνέχεια.

Λοιπόν, ο πατέρας της Σύγχρονης Εθνολογίας Fredrik Barth στο βιβλίο “Ethnic Groups and Boundaries” (1969, βιβλίο που σήμερα θεωρείται ως το πρώτο πόνημα σύγχρονης εθνολογίας) πολύ απλά λέει πως, για να κατανοήσουμε την εθνοτικότητα (ethnicity) ως φαινόμενο πρέπει να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στο εθνοτικό τοιχίο (ethnic boundary) «εμείς–αυτοί (οι άλλοι)» και στις συνειδητές και υποκειμενικές διαδικασίες κοινωνικής διαπραγμάτευσης με τις οποίες αυτό ανεγείρεται, διατηρείται ή/και αναδιαμορφώνεται.

Η συνειδητή διατήρηση ενός στατικού εθνοτικού τοιχίου σημαίνει εθνοτική «συνέχεια», ενώ η αναδιαμόρφωσή του σημαίνει εθνοτική «ασυνέχεια» και επανεθνοτισμό.

Μετάφραση:

Τα τοιχία των εθνοτικών ομάδων

Το κυρίως θέμα πάνω στο οποίο πρέπει να επικεντρωθεί η [εθνολογική] έρευνα, από αυτήν την άποψη (δλδ την συνειδητοποίηση ότι οι εθνοτικές ομάδες δεν είναι απλά αναπαραγόμενες βιολογικές οντότητες αλλά κοινωνικές συλλογικότητες που διαπραγματεύονται συνεχώς την έννοια του «εμείς»), γίνεται πια το εθνοτικό τοιχίο που αφορίζει την εθνοτική ομάδα και όχι το περιεχόμενο που αυτό περιέχει. Τα τοιχία αυτά είναι φυσικά κοινωνικά (δλδ κοινωνικές (εφήμερες) κατασκευές) […] Αν μία εθνοτική ομάδα διατηρεί την ταυτότητά της όταν τα μέλη της αλληλεπιδρούν [κοινωνικά] με άλλους, αυτό προϋποθέτει κριτήρια καθορισμού του ανήκειν (membership) και τρόπους σημάνσεως του ανήκειν και μη ανήκειν (αποκλεισμός, exclusion).

Το εθνοτικό τοιχίο «εμείς-αυτοί» πρέπει να εξεταστεί τόσο σε συγχρονικό επίπεδο όσο και σε διαχρονικό. Αν σκεφτούμε τον ιστορικό χρόνο σαν τον άξονα ενός σαλαμιού, το συγχρονικό τοιχίο είναι η διάκριση «εμείς-αυτοί» στην παρούσα χρονική τομή (φέτα του σαλαμιού) ή, με άλλα λόγια, είναι η απάντηση στην ερώτηση ποιοι είμαστε «εμείς» τώρα και ποιοι είναι οι τωρινοί «άλλοι»;

Το διαχρονικό εθνοτικό τοιχίο είναι η προβολή στο παρελθόν της εθνοτικής διάκρισης «εμείς-αυτοί» ή, με άλλα λόγια, είναι η απάντηση στην ερώτηση ποιους θεωρούμε εμείς τώρα ως προγόνους μας και ποιους δεν θεωρούμε ως προγόνους μας σε μια προγενέστερη χρονική τομή;

Όπως ήδη έχω αναφέρει, κάθε φορά που υπάρχει αναδιαμόρφωση σε αυτά τα δύο τοιχία «εμείς-αυτοί» υπάρχει εθνοτική ασυνέχεια ή, διαφορετικά, επανεθνοτισμός.

Ο Πλούταρχος κατά τον 2ο μ.Χ. αιώνα πίστευε πως ήταν Έλλην, απόγονος των προγενέστερων ενδόξων Ελλήνων (των οποίων τους βίους περιγράφει στα πάμπολλα βιβλία του και των οποίων τα λόγια παραθέτει, όταν αυτοί οι προγενέστεροι Έλληνες πρόγονοί του χαρακτήριζαν τους Ρωμαίους ως βάρβαρους και αλλόφυλους) και θεωρούσε τους Ρωμαίους της εποχής του ως βάρβαρους/αλλόφυλους κατακτητές αλλά, επειδή ο Τίτος Φλαμινίνος ήταν χρηστός και λογικός άρχων, αυτό έκανε τους Ρωμαίους υποφερτή «αλλόφυλη αρχή» της Ελλάδος η οποία, επειδή προτιμά τις συνηθισμένες μορφές αυτοδιακυβέρνησής της, δεν αγάπησε εύκολα τους «αλλόφυλους αφέντες» της.

[Πλούταρχος, Φλαμινίνος, 2.4]

ἡ δ᾽ Ἑλλὰς οὔπω πολλὰ συνενηνεγμένη Ῥωμαίοις, ἀλλὰ τότε πρῶτον ἐπιμιγνυμένη ταῖς πράξεσιν, εἰ μὴ φύσει τε χρηστὸς ἦν ὁ ἄρχων καὶ λόγῳ μᾶλλον ἢ πολέμῳ χρώμενος, ἐντυγχάνοντί τε προσῆν πιθανότης καὶ πρᾳότης ἐντυγχανομένῳ καὶ τόνος πλεῖστος ὑπὲρ τῶν δικαίων, οὐκ ἂν οὕτως ῥᾳδίως ἀντὶ τῶν συνήθων ἀλλόφυλον ἀρχὴν ἠγάπησε. ταῦτα μὲν οὖν ἐπὶ τῶν πράξεων αὐτοῦ δηλοῦται.

Ειδικότερα, ο Πλούταρχος αναφέρει ότι κάποιος Ρωμαίος χαρακτήρισε τον Φιλοποίμενα ως «τον έσχατον των Ελλήνων» (τον τελευταίο των (ένδοξων) Ελλήνων), γιατί μετά από αυτόν η Ελλάς δεν γέννησε κανέναν άξιο άνδρα. Επίσης, στον Βίο του Αράτου, ο ίδιος ο Πλούταρχος θεωρεί ότι η ανάκτηση του Ακροκορίνθου από τους Αχαιούς του Αράτου και η εκδίωξη της Μακεδονικής/βασιλικής φρουράς από εκεί ήταν «η έσχατη Ελληνική πράξη». Άντε τώρα ο Ζουράρις να καταλάβει γιατί η εκδίωξη των Μακεδόνων από τον Ακροκόρινθο θεωρείται από τον Πλούταρχο ως  «η τελευταία (ένδοξη) Ελληνική πράξη», αλλά αυτό είναι για άλλη ανάρτηση.

[Πλούταρχος, Φιλοποίμην, 1.4]

αὐτοί γε μὴν ἐν τοῖς ἄλλοις ἔργοις καὶ τὴν Φιλοποίμενος ἐποιοῦντο παίδευσιν, ὡς κοινὸν ὄφελος τῇ Ἑλλάδι τὸν ἄνδρα τοῦτον ὑπὸ φιλοσοφίας ἀπεργασόμενοι. καὶ γὰρ ὥσπερ ὀψίγονον ἐν γήρᾳ ταῖς τῶν παλαιῶν ἡγεμόνων ἐπιτεκοῦσα τοῦτον ἀρεταῖς ἡ Ἑλλὰς ἠγάπησε διαφερόντως καὶ συνηύξησε τῇ δόξῃ τὴν δύναμιν. Ῥωμαίων δέ τις ἐπαινῶν ἔσχατον αὐτὸν Ἑλλήνων προσεῖπεν, ὡς οὐδένα μέγαν μετὰ τοῦτον ἔτι τῆς Ἑλλάδος ἄνδρα γειναμένης οὐδὲ αὑτῆς ἄξιον.

[Πλούταρχος, Άρατος, 24.1-2]

ὁ δὲ Ἄρατος εὐθὺς τό τε Ἡραῖον ὑφ᾽ ἑαυτῷ καὶ τὸ Λέχαιον ἐποιήσατο: καὶ νεῶν μὲν εἰκοσιπέντε βασιλικῶν ἐκυρίευσεν, ἵππους δὲ πεντακοσίους καὶ Σύρους τετρακοσίους ἀπέδοτο τόν τε Ἀκροκόρινθον ἐφύλαττον οἱ Ἀχαιοὶ τετρακοσίοις ὁπλίταις καὶ πεντήκοντα κυσὶ καὶ κυνηγοῖς ἴσοις ἐν τῷ φρουρίῳ τρεφομένοις.

Οἱ μὲν οὖν Ῥωμαῖοι τὸν Φιλοποίμενα θαυμάζοντες Ἑλλήνων ἔσχατον προσηγόρευον, ὡς μηδενὸς μεγάλου μετ᾽ ἐκεῖνον ἐν τοῖς Ἕλλησι γενομένου: ἐγὼ δὲ τῶν Ἑλληνικῶν πράξεων ταύτην ἐσχάτην καὶ νεωτάτην φαίην ἂν πεπρᾶχθαι, τοῦτο μὲν τόλμῃ, τοῦτο δὲ τύχῃ ταῖς ἀρίσταις ἐνάμιλλον, ὡς ἐδήλωσεν εὐθὺς τὰ γινόμενα.

Από ένα σημείο και μετά, οι ελληνικές πόλεις-κράτη και τα Κοινά απώλεσαν κάθε ουσιαστική δυνατότητα αυτονομίας σε μείζονα θέματα και δεν κουνιόταν ούτε φύλλο αν δεν το ενέκρινε η «ἀλλόφυλος ἀρχή» των Ρωμαίων. Το μόνο που μπορεί να κάνει ένας Έλληνας σήμερα, γράφει αλλού ο Πλούταρχος, είναι να ασχοληθεί με τα τοπικά κοινά της πόλης του και να έχει ισχυρούς Ρωμαίους φίλους, γιατί οι Ρωμαίοι φροντίζουν τους φίλους τους. Αλλού ο Πλούταρχος συμβουλεύει τους σύγχρονούς του Έλληνες να μην προσπαθήσουν να μιμηθούν τις ένδοξες πράξεις [ελευθερίας] των προγόνων τους, επειδή δεν είναι καιροί για τέτοια γελοία πράγματα. Η Ρωμαϊκή αιχμή ήταν νηλεής και ανίκητη και δεν συγχωρούσε ατασθαλίες.

[Πλούταρχος, Πολιτικά Παραγγέλματα, 814α]

τὰ μὲν γὰρ μικρὰ παιδία τῶν πατέρων ὁρῶντες ἐπιχειροῦντα τὰς κρηπῖδας ὑποδεῖσθαι καὶ τοὺς στεφάνους περιτίθεσθαι μετὰ παιδιᾶς γελῶμεν, οἱ δ᾽ ἄρχοντες ἐν ταῖς πόλεσιν ἀνοήτως τὰ τῶν προγόνων ἔργα καὶ φρονήματα καὶ πράξεις ἀσυμμέτρους τοῖς παροῦσι καιροῖς καὶ πράγμασιν οὔσας μιμεῖσθαι κελεύοντες ἐξαίρουσι τὰ πλήθη, γέλωτά τε ποιοῦντες οὐκέτι γέλωτος ἄξια πάσχουσιν, ἂν μὴ πάνυ καταφρονηθῶσι. πολλὰ γὰρ ἔστιν ἄλλα τῶν πρότερον

Επιπλέον, μετά από τρεις αιώνες αδιατάρακτης εξουσίας, όπως παραδέχεται και η Ελληνίδα ποιήτρια Μελιννώ στον Ύμνο της υπέρ της Ρώμης, η Μοίρα φαινόταν να είχε δώσει στην «δαΐφρονα άνασσα» και «Άρηος θυγατέρα» Ρώμη το «βασίλειον κύδος αρρήκτου αρχής.» Η Μελιννώ μάλλον ήταν από τους Επιζεφύριους Λοκρούς αλλά, επειδή προσπάθησε να μιμηθεί την αιολική διάλεκτο της Σαπφούς, σχηματίστηκε η λάθος εντύπωση κατά την ύστερη αρχαιότητα ότι ήταν Λέσβια.

Ο Ύμνος της Μελιννούς για την Ρώμη:

Χαίρε μοι Ῥωμα, θυγάτηρ Ἄρηος,

χρυσεομίτρα δαΐφρων ἄνασσα,

σεμνὸν ἃ ναίεις ἐπὶ γᾶς Ὄλυμπον

αἰὲν ἄθραυστον.

Σοι μόνᾳ, πρέσβιστα, δέδωκε Μοῖρα

κῦδος ἀρρήκτω βασιλῇον ἀρχᾶς,

ὄφρα κοιρανῇον ἔχοισα κάρτος

ἁγεμονεύεις

«Χαίρε Ρώμη, θυγάτηρ Άρηος, χρυσεομίτρα δαΐφρων ἄνασσα … σε εσένα μόνον, ω πρέσβιστη, έχει δώσει η Μοίρα βασίλειον κύδος αρρήκτου αρχής.»

δαΐφρων ἄνασσα = Βασίλισσα με μαχητικό φρόνημα

βασίλειον κύδος αρρήκτου αρχής = βασιλική δόξα αδιάκοπης (δλδ αιώνιας) εξουσίας.

Στην παρακάτω σελίδα παραθέτω την περιγραφή της άποψης του Πλουτάρχου για τους Ρωμαίους και τους «πάλαι καὶ νῦν» Έλληνες από τον Αντώνη Καλδέλλη στις σελίδες 55-6 του Hellenism in Byzantium:

Επαναλαμβάνω το identikit του Πλουτάρχου:

1. Ομόφυλοί μου Συνέλληνες, «εμείς» είμαστε Έλληνες, απόγονοι των ενδόξων [Ελλήνων] προγόνων μας που έχουμε κατακτηθεί από «αυτούς» τους βάρβαρους/αλλόφυλους Ρωμαίους, οι οποίοι είναι μια υποφερτή αλλόφυλος αρχή, επειδή δεν είναι εντελώς βάρβαροι.
2. Δεν είναι καιρός «εμείς» να μιμηθούμε τις ένδοξες πράξεις των Ελλήνων προγόνων μας, αλλά είναι καιρός να σκύψουμε το κεφάλι, γιατί «αυτή» η Ρωμαϊκή αιχμή είναι νηλεής και ανίκητη και δεν συγχωρεί ανόητες ατασθαλίες.
3. Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε «εμείς» οι νυν Έλληνες είναι να γίνουμε «βλαχοδήμαρχοι» στις πόλεις μας και ν΄αποκτήσουμε ισχυρούς Ρωμαίους φίλους για κάνα ρουσφέτι, γιατί «αυτοί» οι αλλόφυλοι/βάρβαροι Ρωμαίοι φροντίζουν τους φίλους τους.

Το εθνοτικό τοιχίο «εμείς-αυτοί» που έχει ανεγείρει ο Πλούταρχος είναι ξεκάθαρο.

Σχεδόν έναν αιώνα μετά τον Πλούταρχο, ο ελληνόφωνος Ρωμαίος συγκλητικός από την Βιθυνία Δίων ο Κάσσιος είναι ο πρώτος γνωστός εκρωμαϊσμένος ελληνόφωνος και το άκρως αντίθετο του Πλουτάρχου. Ίσως ήταν εξαίρεση στην εποχή του, αλλά ήταν ο πρόδρομος αυτών που ακολούθησαν. Συνέγραψε στην Ελληνική μία Ρωμαϊκή Ιστορία, η οποία περιγράφει τα πράγματα από την Ρωμαϊκή οπτική γωνία. Ήταν η αγαπημένη πηγή των «Βυζαντινών» για την αρχαία Ρωμαϊκή ιστορία και ο «βυζαντινός» διοικητής του θέματος Ελλάδος Κεκαυμένος, που έγραψε γύρω στο 1070, τον χαρακτηρίζει «Δίωνα τον Ρωμαίο» για να τον ξεχωρίσει από τον «Δίωνα τον Χρυσόστομο».

Από τη μια, ο πολιτικός εκρωμαϊσμός των ελληνοφώνων αρχίζει σταδιακά να διαβρώνει την εθνοτική αντίθεση Έλλην-Ρωμαίος ενώ, από την άλλη, οι Ρωμαίοι αρχίζουν να διαβρώνουν την αντίθεση Έλλην-βάρβαρος, όταν υιοθετούν τον όρο «βάρβαρος» για τους μη Ρωμαίους (ιδίως αυτούς που κατοικούσαν στο Barbaricum εκτός της αυτοκρατορίας). Τέλος, ο Χριστιανισμός ανεγείρει ένα νέο θρησκευτικό τοιχίο «εμείς-αυτοί» μεταξύ των νυν ελληνόφωνων Χριστιανών και των πάλαι και νυν πολυθεϊστών «Ἑλλήνων».

Μετά το 400 μ.Χ. η κυρίαρχη σημασία του όρου «Ἕλλην» είναι αυτή με την οποία χρησιμοποιεί τον όρο ο Χριστιανισμός: «Ἕλλην» είναι πια ο «δυσσεβής» πολυθεϊστής, για το 90% περίπου του πληθυσμού της αυτοκρατορίας που είναι πια χριστιανικό και, από τον Θεοδόσιο και μετά, ζει σε μια επισήμως «Φιλόχριστο των Ρωμαίων Πολιτεία».

Στα χρόνια του Ιουστινιανού, στον επίσημο νομικό κώδικα του κράτους, «οι Ἕλληνες» είναι οι «δυσσεβείς, μυσαροί, ανόσιοι, αλιτήριοι, νοσούντες από “ανοσιομανία” και δήθεν παιδευόμενοι (επειδή μορφώνονται στην λάθος και «θύραθεν/έξωθεν» παιδεία), εξαιτίας των οποίων η Φιλόχριστος των Ρωμαίων Πολιτεία πλήττεται από την δίκαια οργή του φιλάνθρωπου Θεού.» Όλοι αυτοί οι χαρακτηρισμοί απαντούν στο άρθρο [CJ, 1.11] του Ιουστινιανικού κώδικα που φέρει τον τίτλο De Pagani/Περὶ Ἑλλήνων.

Αν δούμε τι πιστεύουν οι «Βυζαντινοί» κατά την περίοδο 600-1000 μ.Χ θα δούμε ότι έχουν διαβρωθεί/αναδιαμορφωθεί όλα τα εθνοτικά τοιχία του Πλουτάρχου και έχει ανεγερθεί ένα νέο θρησκευτικό.

Εδώ κάθε νοήμον πρωτεύον που ξέρει να μετράει μέχρι το 10 είναι σε θέση να καταλάβει ότι μεταξύ Πλουτάρχου και των πρώιμων Βυζαντινών έχει συμβεί ένας ριζικότατος επανεθνοτισμός και, κατά συνέπεια, υπάρχει μια σαφέστατη εθνοτική ασυνέχεια στην διαχρονική ελληνόφωνη κοινότητα.

Ενώ για τον Πλούταρχο «οι πρόγονοί μας» ήταν οι παλαιότεροι [ελεύθεροι] Έλληνες και οι Ρωμαίοι ήταν οι βάρβαροι/αλλόφυλοι κατακτητές, οι ελληνόφωνοι πρώιμοι «Βυζαντινοί» πιστεύουν ότι είναι «ἑλληνίζοντες Ῥωμαίοι» (= Ρωμαίοι που έμαθαν να μιλάνε Ελληνικά), ότι η «πάτριος/πατρώα» (προγονική) γλώσσα τους ήταν τα Λατινικά, ότι οι πρόγονοί τους ήταν οι «Πάλαι Ῥωμαῖοι» που ίδρυσαν την Ἀρχή τῶν Ῥωμαίων/Ῥωμαίων Πολιτεία (Imperium Romanum, Res Publica Romana) και, τέλος, πιστεύουν ότι οι [αρχαίοι] Έλληνες ήταν οι «δυσσεβείς» και «μυσαροί» εχθροί των Χριστιανών προγόνων τους. Πριν από κάθε μάχη του 10ου μ.Χ. αιώνα, τα εμψυχωτικά λόγια ενός «βυζαντινού» στρατηγού προς τους «βυζαντινούς» στρατιώτες του είναι «θυμηθείτε ότι είστε Ρωμαίοι!»

Οι ελληνόφωνοι ως «ἑλληνίζοντες Ῥωμαίοι»:

Οι «ἑλληνίζοντες Ῥωμαῖοι» πλέον λένε τις clausurae κλεισούρες και τον rationalis λογοθέτη.

[Προκόπιος, Πόλεμοι, 2.29.25] κλεισούρας ἑλληνίζοντες τὰς τοιάυτας ὁδούς καλοῦσι Ῥωμαίοι.

[Προκόπιος, Πόλεμοι, 7.128] λογοθέτην τὴν τιμὴν ταύτην ἑλληνίζοντες καλοῦσι Ῥωμαίοι.

Οι «πάλαι Ρωμαίοι» που για τον Πλούταρχο ήταν «ἀλλόφυλοι», για τον Βασιλέα των Ρωμαίων Θεόφιλο είναι οι αγαθοί τα πολέμια πρόγονοι των Ρωμαίων στρατιωτών του και ζητάει  από τους τελευταίους να επανακτήσουν την πολεμική αρετή των Ρωμαίων προγόνων τους (πρὸς τὴν τῶν προγόνων Ῥωμαίων ἐπανάγεσθαι ἀρετὴν).

Για τον Πλούταρχο ο Ιούλιος Καίσαρ ήταν ένας «αλλόφυλος Ρωμαίος». Για τον Βασιλέα των Ρωμαίων Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο, αντίθετα, ο Ιούλιος Καίσαρ ήταν ένας εκ των «ὅτε βασιλέων» που μιλούσε την «πάτριο Ρωμαϊκή φωνή» την οποία, μετά τον Ηράκλειο, οι «ἑλληνίζοντες» διάδοχοί του Καίσαρα απέβαλαν.

Για τον Ιωάννη Κυριώτη τον Γεωμέτρη, ο Ιούλιος Καίσαρ είναι ο ένδοξος αγαθός τα πολέμια πρόγονος των «Αὐσονίων» (= γνήσιων Ρωμαίων, «βυζαντινών») τον οποίο καλεί ν΄αναστηθεί και να πάρει γρήγορα τα όπλα (ὅπλα λάμβανε θᾶττον), επειδή τα τόξα των «Μυσών» (Βουλγάρων) αποδείχθηκαν ισχυρότερα από τα δόρατα των «Αυσονίων» και ο «Ίστρος » (Βουλγαρία) κατάφερε να πάρει το στεφάνι της «Ρώμης» (αναφέρεται στην ταπεινωτική ήττα του νεαρού Βασιλείου Β΄ από τον Τσάρο Σαμουήλ στην μάχη των Πυλών του Τραϊανού το 986).

Για τον Πλούταρχο, η gens Fabia ήταν ένας αριστοκρατικός οίκος των «αλλόφυλων Ρωμαίων». Για τον Ατταλειάτη ήταν οι «πάλαι Ῥωμαίοι» και οι πρόγονοι των Φωκάδων και του Νικηφόρου Βοτανειάτη.

Ἐκ τούτων οὖν, ὡς ὁ λόγος αἱρεῖ καὶ ἡ τοῦ γένους ἀναφορὰ περιάγει, οἱ Φωκάδες αὐτοὶ καταγόμενοι τὴν τε περιφάνειαν ἄνωθεν ἔσχον καὶ τὸ τῆς ἀνδρίας ἀλκιμώτατον καὶ ἀνύποιστον ἐκ τῶν ἐκείνων Φαβίων, ὥς που διὰ βίβλου τινὸς παλαιᾶς ἐχειραγωγήθην ποτέ, τὴν ἀρχὴν τοῦ γένους ἐφέλκοντες. Οὖτοι δὲ οἱ Φάβιοι ἐν τῇ παλαιᾷ Ῥώμῃ τὰς πρώτας ἔσχον ἀρχὰς καὶ τιμὰς καὶ ῥίζα πάντων τῶν εὐγενῶν καὶ κατὰ χεῖρα καρτερῶν ἐγνωρίζοντο καὶ οὐδεὶς τούτων ἐσφάλη ποτὲ περὶ πολέμους καὶ κινδύνους ἀγωνιζόμενος.

Μετάφραση: Εκ τούτων λοιπόν, όπως δείχνει η διήγηση και περιγραφή της καταγωγής, αυτοί οι Φωκάδες κατάγονται από τους ξακουστούς Φαβίους, από τους οποίους έχουν κληρονομήσει την περιφάνεια και το αλκιμώτατο (= τολμηρό) και ανύποιστο (=ακαταμάχητο) της ανδρείας τους. Αυτοί οι Φάβιοι κατείχαν τα υψηλότερα αξιώματα και τιμές στην Παλαιά Ρώμη και ήταν η ρίζα όλόκληρης της αριστοκρατίας και όλων των «κατὰ χεῖρα καρτερῶν» ανδρών (~ τρανών πολεμιστών). Ουδείς εξ αυτών ουδέποτε απέτυχε αγωνιζόμενος σε πολέμους και κινδύνους.

Όσο για την Λατινική ως την «πάτριο/πατρώα» (=προγονική) γλώσσα των «βυζαντινών» (ἑλληνιζόντων Ῥωμαίων), εκτός από το χωρίο του Πορφυρογέννητου που παρέθεσα παραπάνω, υπάρχουν άλλες δύο αναφορές.

Ο Θεοφύλακτος ο Σιμοκάττης που εξιστόρησε γύρω στο 630 μ.Χ. τα γεγονότα της βασιλείας του Μαυρικίου πολλάκις αναφέρεται στην «Λατινίδα φωνή» ως την «πάτριο/πατρώα», «επιχώριο» και «συνήθη» γλώσσα των Ρωμαίων, στους οποίους πιστεύει ότι ανήκει, ασχέτως αν έγραψε την ιστορία του σε αυτήν που ονομάζει ως «εὐγενίδα Ἑλλάδα γλῶττα» (εννοεί την κλασική γλώσσα στην οποία γράφει και όχι την «ἰδιώτιδα» φωνή του απλού κόσμου).

[…] τῆς διαφρουρᾶς κατημέλησεν, ἣν σκούλκαν σύνηθες τῇ πατρίῳ φωνῇ Ῥωμαίοις ἀποκαλεῖν.

Η «διαφρουρά», στην πάτριο φωνή των [νῦν ἑλληνιζόντων] Ρωμαίων λέγεται «σκούλκα».

Θα καταλάβετε τον δημώδη λατινικό όρο «σκούλκα» μόλις σας δώσω τον ορισμό του όρου «σκουλκάτωρες» από τα «Τακτικά» του Λέοντος του Σοφού.

[Τακτικά, 4.26] Σκουλκάτωρες δὲ οἱ κατάσκοποι λέγονται οἵτινες μανθάνοντες τὰ τῶν ἐχθρῶν ἀπαγγέλλουσιν.

«Σκουλκάτωρες», λοιπόν, είναι οι κατάσκοποι που στέλνονται για να κρυφακούσουν αυτά που λένε οι εχθροί. Ευχαριστώ τον Simplizissimus που μου υπέδειξε πως ο όρος ανάγεται στο λατινικό exculcatores = « πρόσκοποι» και όχι στο auscultatores = «ακουστές»,  όπως νόμιζα μέχρι τώρα.

Ο Θεοφάνης ο Ομολογητής που έγραψε την Χρονογραφία του κατά την περίοδο 810-814 μ.Χ., όταν περιγράφει μια ρωμαϊκή εκστρατεία του 587 μ.Χ. κατά των Αβάρων στην Θράκη, γράφει:

ἑνὸς γὰρ ζώου τὸν φόρτον διαστρέψαντος, ἕτερος τὸν δεσπότην τοῦ ζώου προσφωνεῖ τὸν φόρτον ἀνορθῶσαι τῇ πατρῴᾳ φωνῇ· “τόρνα, τόρνα, φράτερ.” καὶ ὁ μὲν κύριος τῆς ἡμιόνου τὴν φωνὴν οὐκ ᾐσθάνετο, οἱ δὲ λαοὶ ἀκούσαντες καὶ τοὺς πολεμίους ἐπιστῆναι αὐτοῖς ὑπονοήσαντες εἰς φυγὴν ἐτράπησαν, “τόρνα, τόρνα” μεγίσταις φωναῖς ἀνακράζοντες. ὁ δὲ Χαγάνος μεγάλην δειλίαν περιβαλόμενος ἀκρατῶς ἔφυγεν. καὶ ἦν ἰδεῖν Ἀβάρους τε καὶ Ῥωμαίους ἀλλήλους διαδιδράσκοντας, μηδενὸς διώκοντος.

Κάποιος Ρωμαίος στρατιώτης, βλέποντας ότι ο φόρτος πάνω σε σε έναν νωτοφόρο ημίονο ήταν έτοιμος να πέσει, προσεφώνησε προς τον δεσπότη (χειριστή) του ζώου στην πατρώα φωνή «τόρνα, τόρνα φράτερ!» («γύρνα (τον), γύρνα (τον), αδελφέ! (τον φόρτο)»). Οι δε λαοί (οι υπόλοιποι στρατιώτες) κατάλαβαν ότι με το «τόρνα, τόρνα!» εννοούσε «γύρνα (πίσω), γύρνα (πίσω)!» και, πανικόβλητοι, άρχισαν να υποχωρούν ατάκτως. Το περίεργο του συμβάντος είναι ότι και οι Άβαροι υποχώρησαν πανικόβλητοι, κάτι που γεννά το ερώτημα ποια ήταν η lingua franca των ετερογενών αβαρικών εκστρατευτικών σωμάτων; Στα αβαρικά στρατεύματα υπήρχαν, εκτός από τους μάλλον τουρκόφωνους Αβάρους, γερμανόφωνοι Γήπες/Γήπιδες, Σλάβοι και, μεταξύ άλλων, αυτόμολοι Ρωμαίοι). Μήπως η lingua franca του Αβαρικού Χαγανάτου ήταν η δημώδης Λατινική της εποχής; Τέλος πάντως, δεν είναι αυτό το θέμα της παρούσης αναρτήσεως.

Οι ελληνόφωνοι «Βυζαντινοί» (δηλαδή οι μεσαιωνικοί ελληνίζοντες Ρωμαίοι) όχι μόνο θεωρούσαν ως προγόνους τους «αλλόφυλους Ρωμαίους» του Πλουτάρχου και τη λατινική γλώσσα αυτών ως την «πάτριο/πατρώα» γλώσσα τους, αλλά θεωρούσαν τον ίδιο τον Πλούταρχο «ἀλλότριο». Ο δάσκαλος του Μιχαήλ Ψελλού Ιωάννης Μαυρόπους (ανήκε στο ίδιο λόγιο ρεύμα με τον Ψελλό που ισχυρίζεται στα γραπτά του ότι μόνος του αναβίωσε την λησμονημένη μελέτη της Ελληνικής φιλοσοφίας) σε ένα ποίημά του ζητάει από τον Χριστό, αν έχει διάθεση να σώσει [από την καταδίκη στην κόλαση] την ψυχή κάποιων αλλότριων, ας σώσει τις ψυχές του Πλάτωνα και του Πλουτάρχου.

εἴπερ τινός βούλοιο τῶν ἀλλοτρίων

τῆς σῆς ἀπειλῆς ἐξελέσθαι, Χριστέ μου,

Πλάτωνα καί Πλούταρχον ἐξέλοιό μοι,

ἄμφω γάρ εἰσι καί λόγον καί τόν τρόπον

τοῖς σοῖς νόμοις ἔγγιστα προσπεφυκότες,

εἰ δ’ ἠγνόησαν ὡς Θεός εἶ τῶν ὅλων,

ἐνταῦθα τῆς σῆς χρηστότητος δεῖ μόνον

δι’ ἥν ἅπαντας δωρεάν σῲζειν θέλεις.

Εδώ φυσικά, ο όρος «ἀλλότριος» σημαίνει ειδικά «αλλόπιστος», δηλαδή ο Πλάτων και ο Πλούταρχος είναι «Ἕλληνες» (=μη Χριστιανοί) όπως είναι και οι μουσουλμάνοι Άραβες και οι ζωροαστριστές Πέρσες, καθώς και οι τεγκριστές Βούλγαροι και οι Ρώς πριν από τον εκχριστιανισμό τους.

Στο [10:40] του παρακάτω βίντεο, η Αρβελέρ αναφέρει τα λόγια με τα οποία ο Πατριάρχης Φώτιος ανακοίνωσε τον εκχριστιανισμό των Βουλγάρων στους άλλους Πατριάρχες της Ανατολής.

«Έχω την ευχάριστη είδηση να σας πω ότι το Βουλγαρικόν έθνος απεποιήθη την Ελληνικήν [του] ειδωλολατρεία και έγινε χριστιανόν […]»

Η «ελληνική ειδωλολατρεία» των (στεπαίων/τουρκόφωνων) Βουλγάρων ήταν ο Τεγκρισμός (ο Τεγκρί ήταν ο Τουρκομογγολικός θεός του Ουρανού).

Τις «ελληνικές» θυσίες και τα «ελληνικά» όργια που οι παγανοί «Ταυροσκύθες» Ρως κληρονόμησαν από τον «Σκύθη» Αχιλλέα και τους Μυρμιδόνες του, τα έχω περιγράψει εδώ, ενώ εδώ έχω περιγράψει τον αυτοχαρακτηρισμό του Ζωροάστρη Σασσανίδη βασιλέα Χοσρόη Β΄ ως «Έλληνα» (σε αντίθεση με την Χριστιανή γυναίκα του «Σειρέμ»/Shirin), σε μια επιστολή του στα Ελληνικά που διέσωσε ο Θεοφύλακτος ο Σιμοκάττης.

Επομένως, για να περάσω στις άλλες κοτσάνες του Ζουράρι, η απάντηση στην ερώτηση του «πότε συνέβη η ασυνέχεια της ελληνικής εθνοτικής ταυτότητας;» είναι κατά τον βαθμιαίο επανεθνοτισμό και την αναδιαπραγμάτευση ταυτοτήτων που υπέστησαν οι ελληνόφωνοι πληθυσμοί κατά την περίοδο 350-600 μ.Χ. Ο όρος που περιγράφει αυτή τη διαδικασία είναι «εκρωμαϊσμός» (romanization).

Τα λόγια του Αντώνη Καλδέλλη για το θέμα, σε μια πρόσφατη συζήτηση που είχε με τον διευθυντή του Ινστιτούτου Μελέτης του Δυτικού Πολιτισμού στο Texas Tech Steve Balch μπορείτε να τα ακούσετε στο [08:20-10:20]

 Καλδέλλης: Ανέφερες την [ρωμαϊκή] συνέχεια του Βυζαντίου που είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα. Πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίσω ότι δεν ενδιαφέρομαι για τις συνέχειες που συνήθως συζητούνται στις ημέρες μας, δηλαδή τις σύγχρονες εθνικιστικές ιδεολογίες συνέχειας. Στην Ελλάδα, ειδικότερα, «Βυζάντιο και συνέχεια» σημαίνει πως οι Νεοέλληνες είναι οι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων και το Βυζάντιο είναι η απαραίτητη για την σύνδεση γέφυρα.

Steve Balch: Εσύ όμως πιστεύεις ότι οι Βυζαντινοί αν και ελληνόφωνοι ένοιωθαν Ρωμαίοι.

Καλδέλλης: Απολύτως! Όταν προτάσσεις την ρωμαϊκή συνέχεια του Βυζαντίου, αυτό αυτομάτως σημαίνει ότι δέχεσαι πως υπάρχει μια ελληνική [εθνοτική] ασυνέχεια. Αυτό που συναντάς [στις πηγές] είναι ότι, κατά την ύστερη αρχαιότητα, οι ελληνόφωνοι πληθυσμοί του ανατολικού μέρους της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας σταματούν να αυτοπροσδιορίζονται ως Έλληνες, για ποικίλους λόγους, γίνονται Ρωμαίοι και Χριστιανοί και τέτοιοι παραμένουν για τα επόμενα 1000 χρόνια [του Βυζαντίου]. Βρίσκω ενδιαφέρουσα την ασυμφωνία πραγματικότητας και ιδεολογίας που υπάρχει στους κλασικιστές που πιστεύουν ότι η Ρώμη κατέκτησε την Ελληνική Ανατολή, αλλά κατακτήθηκε από τον ανώτερο πολιτισμό της τελευταίας. Δεν έγιναν έτσι ακριβώς τα πράγματα! Οι κλασικιστές έχουν αυτήν την εντύπωση επειδή σπανίως εξετάζουν την περίοδο μετά τον 2ο/3ο μ.Χ. αιώνα [όταν οι Έλληνες υπάρχουν ακόμα σαν εθνότητα που αντιστέκεται στον εκρωμαϊσμό και όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος γράφει στην Ελληνική το προσωπικό του ημερολόγιο και ολόκληρο φιλοσοφικό σύγγραμμα]. Αν εξετάσεις όμως την κατάσταση μερικούς αιώνες αργότερα, βρίσκεις τους ελληνόφωνους να είναι Ρωμαίοι, χωρίς να κρύβουν πίσω από αυτόν τον αυτοπροσδιορισμό τους κάποια λανθάνουσα και ελλοχεύουσα Ελληνική ταυτότητα. Οι Νεοέλληνες μελετητές, όχι όλοι τους φυσικά, αλλά αυτοί που δέχονται το Εθνικό Αφήγημα, πιστεύουν ότι οι Έλληνες συνεχίζουν να υπάρχουν «υπογείως» και ότι η Ελληνική τους ταυτότητα συνεχίζει να υπάρχει «υποβρυχίως» για 1200 περίπου χρόνια, μέχρι που τελικά ξαναναδύεται στην επιφάνεια. Δεν έγιναν φυσικά έτσι τα πράγματα!

Πάμε στην επόμενη κοτσάνα του Ζουράρι.

Ζουράρις #2 [03:07]: Η γλώσσα … οι λέξεις θεός, θάλασσα, χέζω υπάρχουν από τα ομηρικά χρόνια καταλαβαίνετε ότι δεν μπορύμε να μιλούμε περί ασυνεχείας.

Εδώ ο ακριτόμυθος παλιάτσος δείχνει περίτρανα την εθνολογική του άγνοια, μην μπορώντας να κατανοήσει ότι η γλωσσική συνέχεια και η εθνοτική συνέχεια είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα. Είμαι σίγουρος ότι ψεύδεται και για την υποτιθέμενη γλωσσολογική μελέτη στην οποία αναφέρεται. Η γλωσσική «συνέχεια» δεν «αποδεικνύεται» ούτε με 4 λέξεις ούτε με 14. Όταν οι γλωσσολόγοι εξετάζουν την εξέλιξη μιας γλώσσας, εξετάζουν την φωνολογία της, την μορφολογία της, το συντακτικό της, το λεξιλόγιό της και τις σημασιακές αλλαγές των όρων.

Οι Αμερικάνοι συνεχίζουν να μιλάνε την αποικιακή Αγγλική που έφεραν οι Άγγλοι άποικοι στον νέο κόσμο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι Αμερικάνοι είναι Άγγλοι επειδή συνεχίζουν να μιλάνε Αγγλικά και συνεχίζουν να τα ονομάζουν Αγγλικά. Ήδη στα τέλη του 19ου αιώνα, και ύστερα από μια διαδικασία επανεθνοτισμού που διήρκεσε έναν περίπου αιώνα, οι αγγλόφωνοι Αμερικάνοι και οι Βρετανοί ανέγειραν ένα εθνικό τοιχίο, το οποίο πλέον χωρίζει δύο διαφορετικά νεωτερικά έθνη.

Ένας Αμερικάνος σχολιαστής του Άμαζον (ιταλοαμερικάνος αν κρίνω από το όνομά του), αφού διάβασε το τελευταίο βιβλίο του Καλδέλλη, κατάλαβε πόσο λάθος είναι ο όρος «Βυζάντιο» έναντι του όρου Ανατολική/Μεσαιωνική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και, κατάλαβε πόσο ακόμα πιο λάθος είναι να θεωρούνται οι «Βυζαντινοί» ως «Γραικοί» [από την Δύση] λέγοντας «πρέπει επειδή μιλάμε Αγγλικά εμείς να θεωρούμαστε Άγγλοι και όχι Αμερικάνοι;»

Michael Popolino:

This is a excellent and scholarly work that puts the so-called “Byzantine” Empire into a clearer perspective. Connected to his thesis that the emperors did not have the absolute power we have always assumed them to have, and that a form of republicanism was very much alive in the empire, Kaldellis approaches this civilization as the continuation of the late Roman empire in the East, and not what other scholars of the period have fabricated into a “Byzantine”, or even worse, “Greek” one. [Consider that the common language of the United States is English. So, should we consider ourselves to be English rather that American?] I am looking very forward to the second volume that will go deeper into arguing that the empire was a continuation, albeit transformed in many ways, of the late Roman empire. Although, I am somewhat puzzled as to why he retains “Byzantine” in the title of his book.

Αντίστοιχα, το ότι οι Βραζιλιάνοι είναι πορτογαλόφωνοι δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει ένα Βραζιλιάνικο έθνος διαφορετικό του Πορτογαλικού και η κοινή ισπανοφωνία Ισπανών, Μεξικάνων και Αργεντίνων δε σημαίνει ότι οι λαοί αυτοί δεν αποτελούν τρία διαφορετικά έθνη (και υπάρχουν άλλα πολλά πολλά ισπανόφωνα έθνη). Τέλος, οι Σέρβοι και οι Κροάτες μιλάνε την ίδια γλώσσα και όχι μόνο δεν ανέπτυξαν ποτέ στην ιστορία τους μία κοινή εθνοτική ταυτότητα, αλλά δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε ένα κοινό όνομα για την κοινή τους γλώσσα. Ο όρος «Σερβο-Κροατική» γλώσσα (ή καλύτερα Βοσνιο-Σερβο-Κροατο-Μαυροβουνιακή) είναι, κατά μία άποψη, τόσο παράλογος όπως ο όρος «Μεξικο-Κολομβιανο-Αργεντινική» για την Ισπανική της Νοτίου Αμερικής.

Η γλώσσα είναι ένα σημαντικό κριτήριο εθνοτικότητας, αλλά από μόνη της δεν αρκεί για να καθορίσει την εθνοτική ταυτότητα. Ανήκει σε αυτό που ο Fredrik Barth, στο χωρίο που έχω παραθέσει παραπάνω, ονόμασε «πολιτισμικό περιεχόμενο», συνιστώντας μας να μην εστιάσουμε την προσοχή μας σε αυτό -αν θέλουμε να κατανοήσουμε τα εθνοτικά φαινόμενα- αλλά στο εθνοτικό τοιχίο (υποκειμενική και συνειδητή ανέγερση, διατήρηση ή/και αναδιαμόρφωση της διάκρισης «εμείς-αυτοί»), στο οποίο μας προτρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας.

Ένας από τους μεγαλύτερους εθνολόγους της εποχής μας, ο Anthony D. Smith, στην σελίδα 27 του μνημειώδους βιβλίο του “The Ethnic Origin of Nations” γράφει:

Υπάρχουν πολλά ακόμα παραδείγματα που δείχνουν ότι η γλώσσα, που για πολύ καιρό θεωρούνταν ως ο βασικότερος, αν όχι ο μόνος, δείκτης εθνοτικότητας, συχνά είναι ασήμαντη ή και διαχωριστική στην αντίληψη της εθνοτικής κοινότητας. […] Παρόλα αυτά, κάποιοι μελετητές συνεχίζουν να θεωρούν την γλώσσα ως το διακριτικό σημάδι της εθνοτικότητας (το Volksgeist = ιδιάζον χαρακτηριστικό ενός λαού, όπως το όρισε ο Χέρντερ στα τέλη του 18ου αιώνα), μία θεώρηση που οδηγεί σε χονδροειδή απλοποίηση και παρεξήγηση των εθνοτικών κοινοτήτων, τόσο στην προνεωτερική όσο και στην σύγχρονη περίοδο.

Ο Peter Heather, στην εθνολογική εισαγωγή του βιβλίου του Empires and Barbarians, περιγράφει με ένα πολύ ωραίο παράδειγμα πως το «πολιτισμικό περιεχόμενο» του Barth έχει δευτερεύουσα σημασία στην Εθνολογία. Όταν βλέπουμε κάποιον να φοράει σκωτσέζικο κιλτ καταλαβαίνουμε ότι είναι Σκωτσέζος. Ωστόσο, το ίδιο άτομο παραμένει Σκωτσέζος ακόμα και όταν δεν φοράει κιλτ ή, ακόμα και όταν γνωρίζει μόνο αγγλικά, αγνοώντας την Σκωτική Γαελική γλώσσα των προγόνων του (όπως συμβαίνει με την πλειοψηφία των Σκωτσέζων σήμερα που αρκούνται να δείχνουν την ιδιατερότητά τους με την σκωτσέζικη προφορά της Αγγλικής). Αυτό που κάνει κάποιον Σκωτσέζο είναι η συνειδητή (και φυσικά υποκειμενική) αποδοχή της σκωτσέζικης ταυτότητας των προγόνων του και τα εθνοτικά τοιχία με τα οποία η σκωτσέζικη εθνότητα απέκτησε την δική της υπόσταση, σε αντιπαραβολή με τις άλλες εθνότητες της Βρετανίας.

Επομένως, πιστεύω πως εξήγησα επαρκώς και την δεύτερη κοτσάνα του ακριτόμυθου και εικαιορρήμονα Ζουράρι.

Πάμε παρακάτω.

Ζουράρις #3 [03:45]: Το 1237 π.χ. ο Βατάτζης …

Επειδή ο Βατάτζης παραδέχτηκε αυτό που του είπε ο Πάπας, ότι δηλαδή η σοφία πηγάζει από το «γένος μας» (των Ελλήνων), ο Ζουράρις πιστεύει οτι υπήρχε ελληνικό έθνος κατά τον 13ο αιώνα.

Αυτό που δεν γνωρίζει ο Ζουράρις είναι πως για να υπάρχει Ελληνική εθνοτική κοινότητα δεν αρκεί να αυτοπροσδιορίζονται ως «Έλληνες» μόνον οι αττικίζοντες λόγιοι οι οποίοι, σύμφωνα με μια εκτίμηση, τον 10ο αιώνα ήταν 300 ψυχές σε 18 εκατομμύρια «χυδαίας» λαοθάλασσας (δηλαδή αποτελούσαν το 0,00166% της αυτοκρατορίας), αλλά χρειάζεται αυτό που οι εθνολόγοι ονομάζουν «κοινωνικό βάθος» και «ευθυγράμμιση των κοινωνικών στρωμάτων». Ελληνική εθνότητα υπάρχει από τότε που η πλειοψηφία των «χυδαίων» ελληνοφώνων που γνώριζαν μόνο την «ἰδιώτιδα» (= άτεχνη, άκομψη, ανεπιτήδευτη) Ελληνική γλώσσα άρχισαν και αυτοί να αυτοπροσδιορίζονται ως «Έλληνες» και να θεωρούν τους εαυτούς τους ως απόγονους των αρχαίων Ελλήνων. Αυτή η κατάσταση επιτεύχθηκε μετά τον νεοελληνικό διαφωτισμό (από τον οποίο προέκυψε μια μέση αστική τάξη πλήρως συνειδητοποιημένη για την Ελληνική της ταυτότητα) και, ειδικότερα για την λαοθάλασσα, μετά την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους το οποίο, μέσα από την δωρεάν κρατική παιδεία, επανεθνότισε αυτήν την λαοθάλασσα.

Η λαοθάλασσα αυτή μέχρι και τον 19ο αιώνα πίστευε ότι οι Έλληνες ήταν ή κακόψυχοι γίγαντες που ο θεός τους τιμώρησε στέλνοντάς τους τεράστια κουνούπια με σιδερένιες μύτες για να τους πιουν το αίμα ή ότι οι Έλληνες ήταν οι πρόγονοι των Φράγκων και των Μυλόρδων που έρχονταν και προσκυνούσαν τα «παλιολιθάρια» (αρχαιοελληνικά ερείπια).

(Πηγές για τα παραπάνω εδώ και εδώ)

Επιπλέον, το ότι ο Βατάτζης και ένα σωρό άλλοι λόγιοι μετά τον Ιωάννη Τζέτζη και των Γεώργιο Τορνίκη (που πρώτοι γύρω στο 1150 αυτοπροσδιορίστηκαν ως «Έλληνες») κάνουν χρήση της Ελληνικής ταυτότητας, δεν σημαίνει ότι δεν έπαψε να υπάρχει η προϋπάρχουσα πλήρης εθνοτική ασυνέχεια (ακόμα και στην λόγια αντίληψη) μεταξύ των αρχαίων Ελλήνων και των «ἑλληνιζόντων Ῥωμαίων» της περιόδου 600-1100 μ.Χ.

Για την απόδειξη της Ελληνικής εθνοτικής ασυνέχειας αρκεί μία και μόνο ρωγμή και αυτή υπάρχει σαφέστατα κατά την περίοδο 600-1100 μ.Χ.

Ζουράρις #4 [04:30] 1237 [ο Βατάτζης]. 5 αιώνες πιο πριν στις επιστολές που γίνονται στη σύγκρουση με τον Λιουπράνδο … πολλές φορές όπως ξέρετε [η ταυτότητα ενός λαού] μαθαίνεται από τους αντιπάλους, από τους ξένους … Όλες οι επιστολές των δυτικών στα λατινικά μιλάνε για τους «Έλληνες» επισκόπους. Episcopi Graeci …

Λοιπόν ο Ζουράρις εδώ όχι μόνο δείχνει την ανιστοριογνωσία του όταν χρονολογεί τον Λιουτπράνδο της Κρεμόνας «5 αιώνες πιο πριν από το 1237», όταν ο άνθρωπος ήρθε στην Κων/πολη δυο φορές τον 10ο αιώνα, δηλαδή 3 αιώνες πριν το 1237, αλλά κατάφερε να δείξει περίτρανα την ασχετοσύνη του σε εθνολογικά θέματα.

Λέει ότι η ταυτότητα ενός λαού μαθαίνεται από το πως τον βλέπουν οι άλλοι. Εδώ έχει παραβιάσει εντελώς την βασική αρχή της εθνολογίας που λέει ότι για την κατανόηση της εθνοτικής ταυτότητας εξετάζουμε την ημική (emic) αντίληψη ενός λαού (αυτοπροσδιορισμό) και όχι τις διάφορες ητικές (etic, αντιλήψεις άλλων για τον λαό).

Δεν θα καταλάβουμε την ταυτότητα των Ούγγρων λαμβάνοντας υπόψη το ότι οι «βυζαντινοί» τους αποκαλούσαν «Τούρκους», «Δάκες» και «Παίονες». Οι Ούγγροι μια ζωή αυτοπροσδιορίζονται ως «Μαγκιάροι» (Magyars) και δεν έδειξαν ποτέ καμία διάθεση συσχέτισης με τους αρχαίους Δάκες και τους Παίονες.

Αντίστοιχα, οι Αμερικάνοι δεν είναι «Γραικοί» μόνο και μόνο επειδή όλοι οι ισπανόφωνοι νοτιοαμερικάνοι και οι πορτογαλόφωνοι Βραζιλιάνοι τους αποκαλούν “Gringos” (< ισπανικό Griegos = «Γραικοί»).

Οι λατινοαμερικάνοι κληρονόμησαν από τους γλωσσικούς τους προγόνους που κάποτε ζούσαν στην Ισπανία και την Πορτογαλία την συνήθεια να ονομάζουν τους αλλόγλωσσους «Γραικούς» (λ.χ. η λατινική παροιμία Graeca sunt non leguntur = «Ελληνικά είναι δεν διαβάζονται» και η αγγλική παροιμία it’s all Greek to me). Σε κάποια φάση, οι αγγλόφωνοι άποικοι ήταν οι αρχετυπικοί αλλόγλωσσοι «άλλοι» που ήξεραν οι λατινόφωνοι του νέου Κόσμου και ο όρος «Γραικός» άρχισε να σημαίνει ειδικά «Αμερικάνος». Οι ίδιοι οι αγγλόφωνοι Αμερικάνοι δεν έδειξαν ποτέ καμία διάθεση ταύτισης με τους «Γραικούς».

Στο παρακάτω βίντεο, μια Βραζιλιάνα ρωτάει έναν Αμερικάνο αν θεωρεί προσβλητικό τον χαρακτηρισμό “Gringo”.

[01:00]

Βραζιλιάνα: Είναι προσβλητικός για εσάς τους Αμερικάνους ο χαρακτηρισμός Gringo;

Αμερικάνος: Σε εμάς είναι λίγο προσβλητικός, γιατί συνήθως τον ακούμε από Μεξικάνους που χρησιμοποιούν το Gringo με προσβλητική διάθεση για εμάς τους Αμερικάνους. Αλλά ξέρουμε ή, καλύτερα, εγώ προσωπικά γνωρίζω, ότι εσείς οι Βραζιλιάνοι δεν τον χρησιμοποιείτε προσβλητικά, αλλά για εσάς είναι ένας γενικός όρος που σημαίνει «ξένος, μη Βραζιλιάνος».

Ο εικαιορρήμων Ζουράρις πιστεύει ότι θα καταλάβει την ταυτότητα των «Βυζαντινών» (= Μεσαιωνικών Ρωμαίων) από τον Λιουτπράνδο και όχι από την αντίδραση των ίδιων των Ρωμαίων όταν, εντελώς προπαγανδιστικά, ο Λιοτπράνδος αποκάλεσε τον Νικηφόρο Φωκά «αυτοκράτορα των Γραικών».

Η αντίδραση των Ρωμαίων στο «Γραικοί» του Λιουτπράδου ήταν:

[Περιγράφει ο Λιουτπράνδος στα Λατινικά τις συζητήσεις που έγιναν στην Κωνσταντινούπολη στα Ελληνικά]

[Rel, 47] “Imperatorem, inquiunt, universalem Romanorum, augustum, magnum, solum Nicephorum scripsisse Graecorum, hominem quendam barbarum, pauperem Romanorum, non piguit! O coelum! o terra! o mare! Sed quid, inquiunt, faciemus hominibus istis sceleratis, criminosis?“

«Δεν ντράπηκε [ο Πάπας] (non piguit, ο τελευταίος ορισμός Β.2 εδώ) όταν έγραψε τον οικουμενικό (universalem), σεβάσμιο (augustum), τρανό (magnum) και μοναδικό (solum) Αυτοκράτορα των Ρωμαίων Νικηφόρο ως [αυτοκράτορα] «των Γραικών» και, ταυτόχρονα, [όταν έγραψε] έναν βάρβαρο και πένητα [ως αυτοκράτορα] «των Ρωμαίων»; Ω Ουρανέ! Ω Γη! Ω Θάλασσα! Τι θα κάνουμε μ΄αυτά τα συκοφαντικά παλιοτόμαρα!»

[Rel., 51] Papa fatuus, insulsus, ignorat Constantinum sanctum imperialia sceptra huc transvexisse, senatum omnem, cunctamque Romanam militia. Romae vero vilia mancipia, piscatores scilicet, cupedinarios, aucupes, nothos, plebeios, servos tantummodo dimisisse.

Δηλαδή «ο χαζός και ανόητος Πάπας αγνοεί ότι ο Άγιος Κωνσταντίνος μετέφερε εδώ τα σκήπτρα της αυτοκρατορικής εξουσίας, μαζί με όλη τη σύγκλητο και όλους τους Ρωμαίους Ιππείς και δεν άφησε πίσω στην παλαιά Ρώμη παρά τους ασήμαντους ψαράδες, μάγειρες, τους κυνηγούς, τα νόθα παιδιά, τους πληβείους και τους δούλους».

Τι είναι πιο σημαντικό για την κατανόηση της «βυζαντινής» ταυτότητας: το ότι οι δυτικοί προπαγανδιστικά τους αποκαλούσαν «Γραικούς» για να τους απορρωμαιοποιήσουν ή το ότι οι ίδιοι οι «βυζαντινοί» ένιωθαν προσβεβλημένοι όταν τα «συκοφαντικά παλιοτόματα» (homines scelerati, criminosi) τους παρωνυμίαζαν ως «Γραικούς» αντί για Ρωμαίους, που ήταν το πραγματικό τους όνομα, μιας και η βασική ιδεολογία τους ήταν η translatio Urbis και το γεγονός ότι πίστευαν πως ήταν (και ήταν) οι μόνοι «ἄπτωτοι Ῥωμαίοι» που είχαν απομείνει;

Τέλος, το άλλο σφάλμα του Ζουράρι είναι πως υπέθεσε ότι το λατινικό “Graeci” σημαίνει μόνον «Ἕλληνες». Όταν όμως ο Fazio Degli Uberti τον 14ο αιώνα μεταφράζει στην Ελληνική το ιταλικό “sono Greco“, γράφει “ime Romeos” (είμαι Ρωμαίος)!

Όποιος θέλει να κατανοήσει την «βυζαντινή» ταυτότητα πρέπει να καταλάβει την ημική αντίληψη των «Βυζαντινών». Και αυτή κατά την περίοδο 600-1100 μ.Χ. είναι ξεκάθαρη: είμαστε «ἀληθεῖς Ῥωμαῖοι», είμαστε «Αὔσονες/Αὐσόνιοι» (= γνήσιοι Ρωμαίοι) και δεν έχουμε καμία σχέση -πέρα από την γλωσσική- με τους «δυσσεβείς, μυσαρούς και ανόσιους Ἕλληνες».

[Τακτικά, 20.40] Ἀλλὰ μετὰ Θεὸν καὶ ἐν τοῖς ὅπλοις ἔχε τὴν πεποίθησιν, καὶ μὴ τοῦτων ἀμέλει διὰ τὴν ἄλλην φρουράν, εἴγε Ῥωμαῖος ὑπάρχεις ἀληθής. Πρώτη γὰρ σωτηρία καὶ τελευταία τῷ ἀληθινῷ στρατιώτῃ ἡ τῶν ὅπλων ἐστὶν ἐπιμέλεια καὶ μεταχείρισις, τὰ δὲ ἄλλα καὶ τοῖς χυδαίοις τῶν ὄχλων ἐπινοείται πολλάκις. Καὶ γὰρ καὶ τοῖς πάλαι Ῥωμαίοις κατ΄ἀρχὰς ἀντὶ τειχῶν τῇ Ῥώμῃ φόσσαν καὶ τὰ ὅπλα χρηματίζειν λέγεται. Καὶ Λακεδαιμονίῳ ποτὲ στρατιώτῃ ἐρωτώμενῳ: «ποῦ οἱ τῆς γῆς ὑμῶν ὅροι;» λέγεται εἰπεῖν «ὧδε» δείξαν τὸ ἐν τῇ χερὶ κατεχόμενον δόρυ.

Μετάφραση: [Στρατηγέ] μετά τον Θεό να βασίζεσαι στα όπλα σου, τα οποία δεν πρέπει ν΄αμελήσεις βασιζόμενος μόνο στην θεοφύλαξη (ἄλλην φρουράν), αν είσαι αληθινός Ρωμαίος. Γιατί η πρώτη και τελευταία σωτηρία για τον αληθινό στρατιώτη είναι η επιμέλεια και συντήρηση των όπλων, κι ας νομίζουν ένα σωρό άλλα πράγματα οι χυδαίοι (= κοινοί) των όχλων. Λέγεται δε ότι οι «πάλαι Ῥωμαῖοι» στην αρχή προστάτευαν την Ρώμη όχι με τείχη, αλλά μόνο με μια τάφρο (φόσσα) και τα όπλα τους. Και όταν ρωτήθηκε ένας Λακεδαιμόνιος στρατιώτης «που είναι τα όρια της γης σας;» λέγεται ότι απάντησε «εδώ» δείχνοντας το δόρυ που κρατούσε στο χέρι του.