Ο τετραετής κύκλος πληρωμής των ρωμαϊκών θεμάτων

Ο Κωνσταντίνος Ζ΄ Πορφυρογέννητος (περ. 950) περιγράφει ως «παλαιό τύπο» (συνήθεια του ύστερου 9ου αιώνα) τον παρακάτω τετραετή κύκλο πληρωμής (ῥογεύεσθαι) των ρωμαϊκών θεμάτων.

Εδώ μπορείτε να διαβάσετε το πρωτότυπο κείμενο και την αγγλική μετάφραση του John Haldon.

Προσέξτε ότι τα μοναδικά βαλκανικά θέματα είναι αυτά της Θράκης και της Μακεδονίας. Όλα τ΄άλλα είναι μικρασιατικά θέματα, εκ των οποίων τα πιο πρόσφατα (Χαρσιανών, Κολωνείας, Χαλδίας) ιδρύθηκαν κατά την περίοδο 840-870. Όλα τα θέματα του κύκλου ανήκουν στο παλαιό κλίμα (εκκλησιαστική δικαιοδοσία) του πατριαρχείου Κων/πόλεως (η πράσινη περιοχή εδώ) μέχρι την εποχή της βασιλείας του Λέοντος Γ΄ (β. 717-741) και είναι τα ίδια χερσαία στρατιωτικά σώματα (με την εξαίρεση της κλεισούρας Σελευκείας) που αναφέρουν οι Συνεχιστές Θεοφάνους στη μάχη του Λαλακάοντος ποταμού (863) ως «παντὶ σθένει συμπαραλαβόντα τὰς τῶν Ῥωμαίων δυνάμεις».

1ος χρόνος: Ἀνατολικός, Ἀρμενιακός, Θρᾳκήσιος

2ος χρόνος: Ὀψικιανός, Βουκελλάριος, Καππαδόξ,

3ος χρόνος: Χαρσιανίτης, Κολωνείας, Παφλαγονίας

4ος χρόνος: Θρᾴκης, Μακεδονίας, Χαλδίας

2 Comments

Filed under Βυζαντινολογία, Εθνολογία, Ιστορία, Μεσαίωνας

2 responses to “Ο τετραετής κύκλος πληρωμής των ρωμαϊκών θεμάτων

  1. Jaçe

    Καλησπέρα!
    Πολύ ενδιαφέρον το ρήμα ῥογεύεσθαι. Έχει να κάνει υποθέτω με την ρόγα (μισθός/αμοιβή) από το λατ. ērōgō. Στα αλβανικά είναι “rrogë” και χρησιμοποιείται κατά κόρον έως σήμερα για τον μισθό. Άλλη λέξη είναι το “pronë” (ιδιοκτησία) < μεσαιωνική ελληνική πρόνοια, εξίσου σε ευρεία καθημερινή χρήση. Οι όροι αυτοί αποτελούν θεσμούς του βυζαντινού κράτους. Δεν έχω καταφέρει να βρω αν υπάρχουν και στις νότιες σλαβικές γλώσσες.

    • Γεια σου Jaçe.

      Και στα νεοελληνικά/ρωμαίικα ρόγα > ρογεύω.

      Δεν ξέρω αν απαντά στις νοτιοσλαβικές γλώσσες (δεν θα με εξέπληττε αν απαντά σε βουλγαρική και μακεδονική).

Leave a comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.