Εθνολογικές παρατηρήσεις στον Σκυλίτση #6

(συνέχεια από μέρος #5: Ρωμαίοι ρητά αναφερόμενης αλλογενούς καταγωγής)

Είδαμε μέχρι τώρα ότι στα μάτια των Βυζαντινών το Βουλγαρικό γένος διατήρησε την υπόστασή του και μετά την προσάρτηση της Βουλγαρίας και ο καθένας εκ των Βουλγάρων αυτών είχε δυνατότητα επιλογής μεταξύ ένταξης στο γένος των Ρωμαίων (λ.χ. Ααρών, Δαβίδ εξ Οχρίδος, Βεριβόης), της ταυτότητας του νομιμόφρονου Βούλγαρου και της ταυτότητας του «Βούλγαρου στασιαστή» (Δελεάνος, Τειχόμηρος, Μανουήλ Ιβάτζης). Τέλος, έχουμε Βούλγαρους όπως ο Αλουσιάνος που ξεκίνησε ως μέλός του Βουλγαρικού βασιλικού οίκου που παραδόθηκε στον Βασίλειο Β΄, συνέχισε ως βυζαντινός στρατηγός Θεοδοσιοπόλεως, συμμετείχε ως Βούλγαρος στην Βουλγαρική επανάσταση του Πέτρου Δελεάνου και, τέλος, πρόδωσε τον Δελεάνο και επέστρεψε στην ταυτότητα του νομιμόφρονου Βυζαντινού πολίτη, τιμώμενος με τον τίτλο του μαγίστρου.

Εδώ πρέπει να γράψω δυο λόγια για το τι εννοούν σαν «Βουλγαρία» αυτήν την περίοδο οι Βυζαντινοί συγγραφείς. Αυτή η Βουλγαρία, βρίσκεται στα δυτικά και βόρεια της Θεσσαλονίκης, βόρεια της Πίνδου και στα ανατολικά του θέματος Δυρραχίου, αν και το τελευταίο μπορεί να είναι μέρος της. Το βόρειο όριό της είναι ο Δούναβης. Από τις εκστρατείες του Βουλγαροκτόνου βλέπουμε ότι η είσοδος στην Βουλγαρία για κάποιον που ξεκινά από τη Θεσσαλονίκη γίνεται από τα Βοδενά (Έδεσσα) και ανατολικότερα από το Κλειδίον/Κιάβα Λόγγου. Μετά την ήττα του στην μάχη του Σπερχειού, ο τσάρος Σαμουήλ επέστρεψε στην Βουλγαρία μέσα από τα Αιτωλικά όρη και την Πίνδο. Από την άλλη, ο Σκυλίτσης γράφει ότι ο Γεώργιος Μανιάκης αποβιβάστηκε στην Βουλγαρία και γνωρίζουμε από τον Ατταλειάτη ότι αποβιβάστηκε στο Δυρράχιο. Είδαμε ότι ο Νικόλαος Χρυσήλιος της Δυρραχίτικης οικογένειας των Χρυσηλίων χαρακτηρίζεται ως «Βούλγαρος». Τέλος, ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Παφλαγών συνέλαβε τον Μανουήλ Ιβάτζη στον Πρίλαπο, που θεωρείται εντοπισμένος «στα ενδότερα της Βουλγαρίας».

Ας τα δούμε ένα ένα:

1) Είσοδος Βουλγαροκτόνου στην Βουλγαρία από τη Θεσσαλονίκη ακολουθώντας την Εγνατία:

καὶ εὐθὺς ὁ βασιλεὺς ἀπάρας ἐκ Μοσυνοπόλεως κάτεισιν εἰς Θεσσαλονίκην, κἀκεῖθεν ἄπεισιν εἰς Πελαγονίαν, μηδὲν λυμηνάμενος τῶν ἐν ποσίν, ἀλλ’ ἢ μόνα πυρπολήσας τὰ ἐν Βουτέλῃ βασίλεια τοῦ Γαβριήλ. πέμψας δὲ καὶ στρατιὰν χειροῦται τὸ φρούριον Πριλάπου καὶ τοῦ Στυπείου. ἐκεῖθεν καταλαμβάνει τὸν Τζερνᾶν λεγόμενον ποταμόν, ὃν σχεδίαις καὶ θυλάκοις πεφυσημένοις διαπεράσας ἐπάνεισιν εἰς τὰ Βοδηνά, κἀκεῖθεν τῇ ἐννάτῃ τοῦ Ἰαννουαρίου μηνὸς ἦλθεν εἰς Θεσσαλονίκην.  Ἔαρος δ’ ἐπιστάντος ὑπέστρεψε πάλιν εἰς Βουλγαρίαν καὶ τῷ φρουρίῳ τῶν Βοδηνῶν προσίσχει.

Ξεκινώντας από τη Θεσσαλονίκη επέδραμε στην Πελαγονία, τη Βουτέλη (Bitola =  Μοναστήρι), τον Πρίλαπο (Prilep), το Στύπειον (Shtip), τον Τζερνᾶν ποταμό (Crna Reka, o αρχαίος Εριγών, το κύριο ποτάμι της Πελαγονίας), επανήλθε στα Βοδηνά (Έδεσσα) και στις εννιά του Γεννάρη επανήλθε στην Θεσσαλονίκη για να ξεκουράσει τον στρατό του. Την άνοιξη επέστρεψε στην Βουλγαρία και κατέκτησε τα Βοδηνά.

2) Είσοδος Βουλγαροκτόνου στην Βουλγαρία από το Κλειδίον/Κιάβα Λόγγου («Μακρό Κλειδί» στα βλάχικα ~ λατινικά clavis lungus):

Ὁ δὲ βασιλεὺς οὐ διέλιπε καθ’ ἕκαστον ἐνιαυτὸν εἰσιὼν ἐν Βουλγαρίᾳ καὶ τὰ ἐν ποσὶ κείρων τε καὶ δῃῶν. ὁ Σαμουὴλ δὲ μὴ δυνάμενος τῶν ὑπαίθρων ἀντιποιεῖσθαι, μηδὲ πρὸς ἐμφανῆ μάχην ἀντιστῆναι τῷ βασιλεῖ, ἀλλὰ πάντοθεν θραυόμενος καὶ τὴν οἰκείαν ἀκμὴν ἀποβάλλων, ἔγνω τάφροις καὶ θριγγίοις ἐπιτειχίσαι τούτῳ τὴν εἰς Βουλγαρίαν εἴσοδον. εἰδὼς οὖν, ὡς ἔθος ἀεὶ τῷ βασιλεῖ διὰ τοῦ λεγομένου Κίαβα Λόγγου καὶ τοῦ Κλειδίου ποιεῖσθαι τὰς διελεύσεις, ταύτην ἔγνω τὴν δυσχωρίαν ἐπιτειχίσαι καὶ τῷ βασιλεῖ ἀποκλεῖσαι τὴν εἴσοδον.

3) Επιστροφή του Σαμουήλ στη Βουλγαρία μέσω των Αιτωλικών όρεων και της Πίνδου:

ἐπλήγη δὲ καὶ αὐτὸς ὁ Σαμουὴλ καὶ ὁ τούτου υἱὸς Ῥωμανὸς βαθείαις πληγαῖς. καὶ κἂν ἑάλωσαν, εἰ μὴ τοῖς νεκροῖς συμμίξαντες ἑαυτοὺς ἔκειντο ὡς τεθνεῶτες, καὶ νυκτὸς ἐπιγενομένης ἔλαθον διαδράντες εἰς τὰ ὄρη τῶν Αἰτωλῶν, κἀκεῖθεν διὰ τῶν κορυφῶν τῶν τοιούτων ὀρέων διελθόντες τὴν Πίνδον διεσώθησαν ἐν Βουλγαρίᾳ. ὁ δὲ μάγιστρος τοὺς αἰχμαλώτους Ῥωμαίους ἐλευθερώσας, σκυλεύσας δὲ καὶ τοὺς πεσόντας Βουλγάρους

4) Είσοδος του Μιχαήλ Παφλαγόνος στα ενδότερα της Βουλγαρίας:

 καὶ τοῦτον μὲν ὁ βασιλεὺς εἰς τὸ Βυζάντιον πρὸς τὸν ὀρφανοτρόφον ἐκπέμπει, ἐς τὸ τῶν μαγίστρων ὕψος ἀναβιβάσας, αὐτὸς δὲ ἄρας ἐκ Μοσυνουπόλεως ἄπεισιν ἐν Θεσσαλονίκῃ. ἐκεῖθεν δὲ διαβὰς εἴσεισιν ἐν Βουλγαρίᾳ, καὶ τὸν Δελεάνον κατασχὼν ἔπεμψεν ἐν Θεσσαλονίκῃ, αὐτὸς δὲ πρὸς τὰ ἐνδότερα γενόμενος-ἔτι γὰρ Μανουὴλ ὁ Ἰβάτζης δέμα ξύλινον κατασκευάσας κατὰ τὸν Πρίλαπον ᾤετο ἀπεῖρξαι προσωτέρω χωρεῖν τὴν βασιλικὴν στρατιὰν καὶ τὰ ἔνδον κατέχειν. ἀλλ’ ὁ βασιλεὺς ἐκεῖσε γενόμενος λόγου θᾶττον τό τε ξύλινον τεῖχος διέρρηξε καὶ τὸ σύστημα τῶν Βουλγάρων διεσκέδασε καὶ τὸν Ἰβάτζην κατέσχε.

5) Αποβίβαση Γεωργίου Μανιάκη από την Ιταλία στην Βουλγαρία (= Δυρράχιο), πορεία επί της Εγνατίας και σύρραξη με τα νομιμόφρονα βυζαντινά στρατεύματα στον Οστροβό (Άρνισσα/Βεγορίτιδα), τα οποία μόλις ηττήθηκαν ανακήρυξαν τον Μανιάκη Βασιλέα:

ἅπερ ἐκεῖνος ἐν Ἰταλίᾳ πυθόμενος ἤσχαλε καὶ διεπρίετο τῷ θυμῷ. ἄρτι δὲ καὶ σπουδῇ τοῦ Ῥωμανοῦ παραλυθεὶς τῆς ἀρχῆς καὶ τοῖς πᾶσιν ἀπεγνωκώς (ᾔδει γάρ, ὡς οὐκ εἰς χρηστὸν αὐτῷ τέλος ἡ εἰς τὸ Βυζάντιον ἄφιξις τελευτήσει), τὰς ἐν Ἰταλίᾳ δυνάμεις ἀνασείσας καὶ διαφθείρας, διψώντων τῶν στρατιωτῶν τὰς οἰκείας ἰδεῖν πατρίδας, ὅπλα κατὰ τοῦ βασιλέως κινεῖ. καὶ τὸν μὲν πεμφθέντα διάδοχον αὐτοῦ (ἦν δὲ ὁ πρωτοσπαθάριος Πάρδος, ἀνὴρ Βυζάντιος, καὶ δι’ ἄλλο μὲν οὐδὲν ἀγαθόν, ὅτι δὲ γνώριμος ἦν τῷ βασιλεῖ, τηλικαύτης χώρας ἄρχειν πεμφθείς) ἀναιρεῖ, αὐτὸς δ’ ἑαυτῷ διάδημα περιθεὶς καὶ τὰ τῆς βασιλείας παράσημα ἀναλαβὼν ἀναγορεύεται βασιλεύς, καὶ πλοίοις ἐμβιβάσας τὰς δυνάμεις περαιοῦται ἐν Βουλγαρίᾳ. τοῦτο μαθὼν ὁ βασιλεὺς εἰς ταραχὴν οὐ τὴν τυχοῦσαν ἐνέπεσε. καὶ γράμματα πρὸς αὐτὸν ἐκπέμπει παντὸς ἀπολύοντα φόβου τοῦτον καὶ τοὺς σὺν αὐτῷ, παρακαλοῦντά τε ἀποθέσθαι τὰ ὅπλα, καὶ ὑπισχνούμενα πᾶσαν εὐεργεσίαν. ἐπεὶ δ’ ἐκεῖνος ἄτεγκτος ἦν καὶ οὐ μεθίετο τοῦ σκοποῦ, ἀγηοχὼς καὶ αὐτός, ἃς εἶχε δυνάμεις, καὶ στρατηγὸν αὐταῖς ἐπιστήσας αὐτοκράτορα τὸν σεβαστοφόρον Στέφανον τὸν ἐν Δαμοκρανείᾳ τὰ τῆς βασιλείας εὐαγγέλια τούτῳ διακομίσαντα, ἐκπέμπει κατὰ τοῦ ἀποστάτου. καὶ συναντῶσι τὰ στρατεύματα κατὰ τὸν λεγόμενον Ὀστροβὸν ἐν τῷ Μαρμαρίῳ καὶ συμπλοκῆς γενομένης τρέπονται οἱ περὶ τὸν Στέφανον, αὐτοῦ τοῦ Μανιάκη προηγουμένου καὶ τὰς φάλαγγας διακόπτοντος. καὶ αὐτὸν ὡς βασιλέα εὐφήμουν.

Με άλλα λόγια, η Βουλγαρία αυτά τα χρόνια είναι η παρακάτω περιοχή χωρίς το Παρίστριον που έγινε ανεξάρτητο θέμα.

Το τελικό θέμα Βουλγαρίας που προέκυψε είναι το παρακάτω έχοντας σαν μόνο λιμάνι την Αυλώνα:

Η ανεξάρτητη Βουλγαρία του Σαμουήλ είχε σαν πρωτεύουσα πρώτα το νησί Άγιος Αχίλλιος στην Μικρή Πρέσπα και αργότερα την Οχρίδα. Το Βυζαντινό θέμα Βουλγαρίας είχε σαν μητρόπολη τα Σκόπια.

καὶ καθίσταται μόναρχος Βουλγαρίας ἁπάσης ὁ Σαμουήλ. … μετήγαγε δὲ καὶ τὸ λείψανον τοῦ ἁγίου Ἀχιλλίου, ἐπισκόπου Λαρίσσης χρηματίσαντος καὶ εἰς τὴν Πρέσπαν ἀπέθετο, ἔνθα ἦσαν αὐτῷ τὰ βασίλεια.

πόλις δὲ ἡ Ἀχρὶς ἐπὶ λόφου κειμένη ὑψηλοῦ, ἔγγιστα λίμνης μεγίστης, μητρόπολις οὖσα πάσης τῆς Βουλγαρίας, ἐν ᾗ καὶ τὰ βασίλεια τῶν
βασιλέων ἵδρυντο Βουλγαρίας καὶ τὰ χρήματα ἀποτεθησαύριστο.

καὶ τὸ γένος ἀνέσειε τῶν Βουλγάρων [ο Δελεάνος], πρὸ ὀλίγου τὸν τράχηλον ὑποβαλὸν τῇ δουλείᾳ καὶ λίαν ὀριγνώμενον ἐλευθερίας. διὸ καὶ πιστεύσαντες τοῖς παρ’ αὐτοῦ λεγομένοις βασιλέα τε αὐτὸν Βουλγαρίας ἀναγορεύουσι, καὶ ἄραντες ἐκεῖθεν διά τε Ναϊσσοῦ καὶ τῶν Σκούπων, τῆς μητροπόλεως Βουλγαρίας, ἵεντο ἀνακηρύττοντες καὶ ἀνευφημοῦντες τοῦτον, καὶ πάντα τὸν παρευρεθέντα Ῥωμαῖον ἀνηλεῶς καὶ ἀπανθρώπως ἀναιροῦντες.

Τα βυζαντινά στρατέυματα που προέρχονται από αυτό το θέμα ονομάζονται «Βουλγαρική χείρ», «Βουλγαρικαί Δυνάμεις», «Βουλγαρικά Στρατεύματα» τα οποία ελέγχει ο «Ἡγεμών Βουλγαρίας» (= βυζαντινός στρατηγός του θέματος Βουλγαρίας):

ἔτι δὲ καὶ πρὸς Βασίλειον Μοναχὸν τὸν ἡγεμόνα τῆς Βουλγαρίας τὴν Βουλγαρικὴν εἰληφότα χεῖρα ἀφικέσθαι καὶ ἑνωθῆναι τῷ Μιχαὴλ καὶ τῷ Κεγένει καὶ μετ’ αὐτῶν πρὸς τοὺς Πατζινάκας διαγωνίσασθαι.

ἐξῆλθε δὲ καὶ τῆς Ἀδριανουπόλεως ὁ πρωτοσπαθάριος Νικήτας ὁ Γλαβᾶς, τοποτηρητὴς ὢν τοῦ τάγματος τῶν σχολῶν, εἰς βοήθειαν· καὶ ἰδόντες τοῦτον καὶ προσδοκήσαντες τὸν σύγκελλον Βασίλειον μετὰ τῶν Βουλγαρικῶν ἀφικέσθαι δυνάμεων (προσεδοκᾶτο γὰρ καὶ οὗτος ἐλθεῖν) καὶ δειλιάσαντες οἱ Πατζινάκαι σποράδες ἄλλος ἀλλαχοῦ φεύγοντες ὑπεχώρησαν, καὶ πανσυδὶ ἂν ἀπωλώλει ὁ τῶν Ῥωμαίων στρατός.

βουλόμενος δὲ ὁ βασιλεὺς τελέως ἀποσκευάσασθαι τοὺς Πατζινάκας, τὰς ὁθενδήποτε δυνάμεις ἀθροίσας ἔκ τε ἑῴας καὶ ἑσπέρας καὶ Μιχαὴλ παραδοὺς τῷ Ἀκολούθῳ, καὶ τὸν σύγκελλον δὲ Βασίλειον τὰ Βουλγαρικὰ στρατεύματα ἀνειληφέναι κελεύσας, καὶ ἄμφω κατὰ τῶν Πατζινάκων ἐκπέμπει.

Όσο για το όνομα «Μακεδονία», αυτό ο Σκυλίτσης αποδίδει σταθερά στο ομώνυμο θέμα με πρωτεύουσα την Αδριανούπολη. Εκεί ζουν οι Μακεδόνες, εκεί είναι η βάση των Μακεδονικών δυνάμεων/ταγμάτων/στρατευμάτων/τάξεων και αυτούς κατά τον Σκυλίτση φοβούνται οι Σελτζούκοι Τούρκοι ως ομογενείς/απογόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Η αρχαία Μακεδονία που δεν είναι μέρος του θέματος της Βουλγαρίας είναι γνωστή ως «η χώρα γύρω από τη Θεσσαλονίκη»:

καὶ καθίσταται μόναρχος Βουλγαρίας ἁπάσης ὁ Σαμουήλ. οὗτος πολεμικὸς ἄνθρωπος ὢν καὶ μηδέποτε εἰδὼς ἠρεμεῖν, τῶν Ῥωμαϊκῶν στρατευμάτων ταῖς πρὸς τὸν Σκληρὸν μάχαις ἀσχολουμένων ἀδείας τυχὼν κατέδραμε πᾶσαν τὴν ἑσπέραν, οὐ μόνον Θρᾴκην καὶ Μακεδονίαν καὶ τὰ τῇ Θεσσαλονίκῃ πρόσχωρα, ἀλλὰ καὶ Θετταλίαν καὶ Ἑλλάδα καὶ Πελοπόννησον. καὶ πολλὰ φρούρια παρεστήσατο, ὧν ἦν τὸ κορυφαῖον ἡ Λάρισσα, ἧς τοὺς ἐποίκους μετῴκισεν εἰς τὰ τῆς Βουλγαρίας ἐνδότερα πανεστίους, καὶ τοῖς καταλόγοις τῶν ἑαυτοῦ κατατάξας στρατιωτῶν συμμάχοις ἐχρῆτο κατὰ Ῥωμαίων.

Περιγράφοντας τις βυζαντινές περιοχές που κατέδραμε ο Σαμουήλ ο Σκυλίτσης κινείται από την Κωνσταντινούπολη στην Πελοπόννησο αναφέροντας το θέμα Θράκης, το θέμα Μακεδονίας, «τὰ τῇ Θεσσαλονίκῃ πρόσχωρα» μέρη, την Θεσσαλία, την Ελλάδα και την Πελοπόννησο.

Και παρακάτω:

Τῷ δὲ 6546 ἔτει, ἰνδικτιῶνος ἕκτης, Νοεμβρίου δευτέρᾳ, γέγονε σεισμὸς περὶ ὥραν δεκάτην τῆς ἡμέρας, καὶ διετέλεσεν ἡ γῆ σειομένη ἄχρι ὅλου τοῦ Ἰαννουαρίου μηνός. γέγονε δὲ καὶ λιμὸς κατά τε Θρᾴκην καὶ Μακεδονίαν, Στρυμόνα καὶ Θεσσαλονίκην, καὶ μέχρι Θετταλίας.

Όπως η Μακεδονία είναι κάτι εντελώς άσχετο με την Βουλγαρία και την Θεσσαλονίκη, έτσι και τα Μακεδονικά στρατεύματα είναι διαφορετικά από τα Βουλγαρικά:

ὁ δὲ μηδ’ ὅλα τὰ γράμματα ἀναγνοὺς τῷ δουκὶ Ἀδριανουπόλεως γράφει (ἦν δὲ Κωνσταντῖνος μάγιστρος ὁ Ἀριανίτης) τὰς Μακεδονικὰς εἰληφότι δυνάμεις, ἔτι δὲ καὶ πρὸς Βασίλειον Μοναχὸν τὸν ἡγεμόνα τῆς Βουλγαρίας τὴν Βουλγαρικὴν εἰληφότα χεῖρα ἀφικέσθαι καὶ ἑνωθῆναι τῷ Μιχαὴλ καὶ τῷ Κεγένει καὶ μετ’ αὐτῶν πρὸς τοὺς Πατζινάκας διαγωνίσασθαι.

ὁ δὲ Βρυέννιος τὰς ἐμπιστευθείσας αὐτῷ παραλαβὼν δυνάμεις καὶ ἐν Ἀδριανουπόλει γενόμενος ἐφρόντιζε τῆς φυλακῆς τῶν χωρίων. … ἔτυχε γὰρ ὁ Μονομάχος διαπεραιωσάμενος πάσας ἐν ἑῴᾳ τὰς Μακεδονικὰς δυνάμεις, ἀρχηγοὺς ἐχούσας ἅπαντας Μακεδόνας, ὧν εἷς ἦν καὶ ὁ Βρυέννιος· ἐφέρετο γὰρ ἐν Τούρκοις λόγος, ὡς εἴη πεπρωμένον καταστραφῆναι τὸ Τούρκων γένος ὑπὸ τοιαύτης δυνάμεως, ὁποίαν ὁ Μακεδὼν Ἀλέξανδρος ἔχων κατεστρέψατο Πέρσας.

Κυκλοφορούσε στους Τούρκους ο «λόγος» πως είναι πεπρωμένο να καταστραφεί το Τουρκικό γένος από τους απογόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου (εννοεί τις Μακεδονικές δυνάμεις της Αδριανουπόλεως).

Ο Βασίλειος Τραχανιώτης, μέλος της γνωστής Αδριανουπολιτικής οικογένειας των Ταρχανιωτών/Τραχανιωτών περιγράφεται ως:

τοῦ μὲν οὖν δεξιοῦ κέρως ἄρχων ἦν Βασίλειος ὁ Τραχανιώτης, στρατηλάτης τότε τυγχάνων τῆς δύσεως καὶ πάντων τῶν Μακεδόνων ὢν ἐξοχώτατος, ὡς καὶ γένει καὶ φρονήσει καὶ ἐμπειρίᾳ διαπρεπέστατος·

Αφού ξεκαθάρισα τους όρους «Βουλγαρία/Βούλγαροι» και «Μακεδονία/Μακεδόνες» συνεχίζω με τους υπόλοιπους Ρωμαίους μη Ρωμαϊκής καταγωγής που αναφέρει ρητά ο Σκυλίτσης:

1) «Σκύθαι»: Ο παρακοιμώμενος Δαμιανός και ο Μέγας Δομέστικος των Σχολών Ανδρέας

Δαμιανοῦ δὲ τοῦ παρακοιμωμένου, ὃς εὐνοῦχός τε ἦν καὶ Σκύθης καὶ τῇ τῶν πατρικίων ἀξίᾳ τετίμητο, τὰ πραττόμενα παρὰ τοῦ βασιλέως κακίζοντος, ὡς οὐ κατὰ τὸ δέον τελούμενα, ἐξαιρέτως δὲ τὰ παρὰ τοῦ θείου αὐτοῦ Βάρδα τοῦ καίσαρος

Ἤδη δὲ τῆς Τεφρικῆς ἀπομαρανθείσης ἡ τῶν Ταρσιτῶν ἰσχὺς θάλλειν καὶ αὐξάνεσθαι ἤρχετο, καὶ πάλιν ἀπὸ τούτων αἱ τῶν Ῥωμαϊκῶν ὁρίων ἐσχατιαὶ δεινῶς ἐπιέζοντο. καθ’ ὧν Ἀνδρέας ἐκεῖνος ὁ στρατηλάτης ὁ ἐκ Σκυθῶν πολλάκις ἠνδρίσατο, καὶ πολλοὺς τῶν εἰς προνομὴν ἐκτρεχόντων ἀνῄρει καὶ αἰχμαλώτους ἐλάμβανεν.

2) «Πέρσαι» (Κούρδοι): Ο Θεόφοβος-Νασρ, ο Βάβεκ και το Περσικό Τάγμα που αρχικά εγκαταστάθηκε στη Σινώπη και αργότερα διασκορπίστηκε σε όλα τα θέματα της αυτοκρατορίας.

Δηλώσει δὲ καὶ τὸν Θεόφοβον ὁ λόγος, ὅθεν τε καὶ ὅπως ἐκ Περσῶν καταγόμενος τῷ βασιλεῖ γέγονε γνώριμος καὶ τὴν ἀδελφὴν αὐτοῦ εἰς γάμον ἡρμόσατο.

ἔτυχε δὲ καὶ ἄλλως ὁ τῶν Περσῶν ἀρχηγὸς Βάβετ ἤδη πενταετίαν ἔχων ἐξ Ἀγαρηνῶν ἀποστὰς σὺν χιλιάσιν ἑπτά. ὃς καὶ τῷ πρὸς τὸν Θεόφοβον πόθῳ καὶ τῷ ἐξ Ἀγαρηνῶν φόβῳ βαλλόμενος εἰς τὴν Ῥωμαϊκὴν ἐπικράτειαν ἔρχεται κατὰ πόλιν Σινώπην καὶ τῷ βασιλεῖ ἑαυτόν τε ποιεῖ καὶ τὸ ὅλον ἔθνος ὑπήκοον. διά τοι τοῦτο τόν τε Θεόφοβον ὁ Θεόφιλος ἀνάγει εἰς πατρικίων τιμὴν καὶ τῇ ἑαυτοῦ ἀδελφῇ συνοικίζει, ἕκαστόν τε τῶν Περσῶν νομοθετεῖ κατ’ ἐπιγαμίαν συνάπτεσθαι τοῖς Ῥωμαίοις, πολλοὺς ἐκ τούτων τοῖς βασιλικοῖς ἐμπρέπειν πεποιηκὼς ἀξιώμασι, καὶ κώδιξι στρατιωτικοῖς ἀναγράφεται τάγμα Περσικὸν οὕτω καλούμενον ὀνομάσας καὶ τοῖς κατὰ τῶν Ἀγαρηνῶν ἐξιοῦσι Ῥωμαίοις ἐναριθμεῖσθαι προσέταξε.

τότε μὲν τὴν ἐκείνου προαίρεσιν ὁ βασιλεὺς ἀποδέχεται καὶ πρὸς τὰ βασίλεια αὐτὸν εἰσκαλεῖ, τὴν προτέραν εὐκληρίαν ἀποδιδούς, συγγνώμην τε ἅπασι τοῖς Πέρσαις δίδωσι καὶ κακῶν ἀμνηστίαν. οὓς καὶ πεισθέντας ταῖς ὑποσχέσεσι καὶ τῆς Σινώπης ἀποδημήσαντας ἔγνω δεῖν ὁ βασιλεὺς διαστῆσαι καὶ μὴ τοσοῦτον πλῆθος ὁμοῦ διάγειν. καὶ ἐπείπερ εἰς τρεῖς μυριάδας τὸ πᾶν ἐκορυφοῦτο τῶν Περσῶν πλῆθος, καλῶς σκεψάμενος ἑκάστῳ θέματι χιλιάδας ἐξαπέστειλε δύο, ὑπὸ χεῖρα τελεῖν προστάξας τοῖς ἐν αὐτοῖς στρατηγοῦσιν. αὕτη ἡ αἰτία ὑπόπτους τε τοὺς Πέρσας ἐποίησε καὶ μετ’ οὐ πολὺ τὸν Θεόφοβον ἐξήγαγε τῆς ζωῆς.

3) Αλανός:

πάσας οὖν οὗτος ἠθροικὼς τὰς δυνάμεις, καὶ ἄρχοντα αὐταῖς ἐπιστήσας Μιχαὴλ βεστάρχην τὸν Ἰασσίτην καὶ τὸν ἑαυτοῦ δοῦλον Κωνσταντῖνον μάγιστρον τὸν Ἀλανόν, κατὰ τοῦ Τιβίου ἐκπέμπει.

4) Αργυρός ο Ιταλός:

δέον εἴσω πυλῶν ἐπέχειν καὶ ἀπὸ τῶν τειχῶν τοὺς ἐπιόντας ἀμύνεσθαι, πολλὰ τοῦ μαγίστρου Ἀργυροῦ τοῦ Ἰταλοῦ ποτνιωμένου καὶ παρακαλοῦντος εἴσω μένειν καὶ μὴ ἐξάλλεσθαι

5) Φράγγοι: έχει ήδη αναφερθεί ο αρχηγός των Φράγγων μισθοφόρων Ερβέβιος Φραγγόπουλος. Ένας άλλος ήταν ο πατρίκιος Ρανδούλφος ο Φράγγος:

 τὸ δ’ εὐώνυμον ἐγκεχείριστο ὁ μάγιστρος Ἀαρών, ἔχων ὑποστρατήγους τὸν Λυκάνθην, τὸν Πνυέμιον καὶ Ῥανδοῦλφον πατρίκιον τὸν Φράγγον.

(συνέχεια στο μέρος #7)