Επειδή στην προηγούμενη και πρώτη ανάρτηση της σειράς ασχολήθηκα με τα 341 ενετικά έγγραφα της 13ετίας 1400-1412 των ΜΕΙ2, στη σημερινή ανάρτηση θα ασχοληθώ με τα 336 ενετικά έγγραφα της 13ετίας 1413-1425 των ΜΕΙ3.
Η στατιστική της συχνότητας απάντησης των γεωγραφικών ορών έχει ως εξής:
- Λεβάντες: Ο όρος απαντά σε 19 έγγραφα, συχνά περισσότερο από μία φορά σε κάθε έγγραφο. Ο συνολικός αριθμός απάντησης πρέπει να είναι πάνω κάτω ~30.
- Ρωμανία: Ο όρος απαντά 47 φορές.
- Κάτω Ρωμανία: 2 φορές
- «Γραικία»: Αναπάντητος (∅ φορές)
- Αλβανία: 10 φορές
- Δαλματία: 6 φορές
- Ιστρία: 5 φορές
- Σκλαβουνία: 2 φορές
- Μοριάς: 10 φορές
Στα 336 έγγραφα της περιόδου 1413-1425 υπάρχουν 18 που είναι γραμμένα σε volgare (ενετίζουσα ιταλική).
Για να δούμε αναλυτικότερα τους παραπάνω όρους.
1. Λεβάντες
Το έγγραφο #556 (1413, σ. 7) αναφέρει στον τίτλο του «στα μέρη Ρωμανίας, Κρήτης και Εύβοιας/Νεγροπόντε» (ad partes Romanie Crete et Nigropontis), στην πρώτη γραμμή του κειμένου τα αναφέρει ως «μέρη του Λεβάντε» (γ. 24: partium Levantis) και στις γγ. 30-1 τα εξηγεί ως «στα προρρηθέντα μέρη, δηλαδή Δυρράχιο, Κέρκυρα, Κορώνη και Μεθώνη, Ναύπλιο, Εύβοια, και Κρήτη, και σe άλλα μέρη που αναφέρονται παρακάτω» (ad dictas partes, bidelicet, Durachii, Corphoy, Coroni, et Mothoni, Neapolis Romanie, Nigropontis, et Crete, ac alia loca infrascritta). Στο έγγραφο #841 (1424, σσ. 264-5) «τα μέρη του πουνέντε/δύσης» αρχίζουν από τη Σικελία (de partibus ponentis, intelligendo Siciliam), «τα μέρη του Λεβάντε» αρχίζουν από την Κέρκυρα (ad partes Levantis, intelligendo Corphoy), ενώ παρακάτω αναφέρονται οι «διοικητές μας [που διορίστηκαν] στα μέρη του Λεβάντε» (Rectorum nostrorum partium Levantis).
Στο έγγραφο #863 (1425, σ. 285) γίνεται αναφορά στις αποθήκες (magazena) της Μεθώνης «και τις άλλες αποθήκες [που βρίσκονται] στο [δυτικό] πλευρό (i.e., άκρο) του Λεβάντε» (a latere Levantis).
2. Ρωμανία
Στο έγγραφο #558 (1413, σσ. 16-20) ο όρος «Ρωμανία» απαντά 9 φορές. Η Αλβανία (Albania) και η Ρωμανία (Romania) εντάσσονται «στα μέρη του Λεβάντε» (σ. 17, γγ. 12-3: ad dictas partes Levantis), η Ρωμανία περιλαμβάνει Κέρκυρα, Κορώνη, Μεθώνη, Ναύπλιο και Εύβοια και, τέλος, η Κρήτη άλλοτε αντιπαρατάσσεται στην [βορειότερη] Ρωμανία (λ.χ. σ. 16, γ. 3: ad partes Romanie et Crete «στα μέρη της Ρωμανίας και της Κρήτης») και άλλοτε περιγράφεται ως τμήμα της Ρωμανίας (σ. 20, γγ. 34-5 in Cretam, et alia loca Romanie «στην Κρήτη και τα άλλα μέρη της Ρωμανίας»). Κάποια στιγμή χρησιμοποιείται η φράση «της Εύβοιας και των άλλων μερών της Ρωμανίας» (σ. 19, γ. 10: Nigropontis, et aliorum locorum Romanie).
Στο έγγραφο #837 (1424, σ. 262, γγ. 10-1) διαβάζουμε «της νήσου Κρήτης, Κορώνης, Μεθώνης, Εύβοιας, Κέρκυρας, Δυρραχίου, Σκλαβουνίας, και Σκόδρας, και άλλων περιοχών της Ρωμανίας, Αλβανίας και Δαλματίας» (Insule Crete, Coroni, Mothoni, Nigropontis, Corphoy, Durachii, Sclavonie, et Scutari, et aliorum terrarum Romanie, Albanie, et Dalmatie). Τα μέρη μεταξύ Κρήτης και Κέρκυρας ανήκουν στη Ρωμανία, το Δυρράχιο και η Σκόδρα στην Αλβανία και βορείως της Αλβανίας βρίσκονται η Σκλαβουνία και η Δαλματία.
3. Κάτω Ρωμανία
Στο έγγραφο #676 (1415, σ. 123) «τα μέρη της Κάτω Ρωμανίας» (de partibus Romanie basse … partium Romanie basse) τοποθετούνται γύρω από τη Μεθώνη και την Κέρκυρα και αντιπαρατάσσονται τόσο στην Συρία και την Αίγυπτο όσο και στην Εύβοια, την Κωνσταντινούπολη και τον Εύξεινο Πόντο (maris maioris = ιταλ. Mare Maggiore = βεν. Mar Maxor).
4. Μοριάς
Ο όρος «Μοριάς» (λατ. Amorea, ιταλ. Morea, ενίοτε και Αχαΐα/Achaia) συνήθως απαντά στην φράση «στα μέρη του Μοριά» (ad partes Amoree, in partibus Amoree = in partibus Achaye) και άπαξ στη φράση «στα νερά του Μοριά» (in aquis Amoree).
Στην επόμενη ανάρτηση θα ολοκληρώσω τη σειρά με την γεωγραφική ορολογία ορολογία των εγγράφων των ετών 1426-1444.
smerdaleos 